Eksegese (Van Oud-Grieks ἐξήγησις (exḗgēsis, “interpretasie”), van ἐξηγέομαι (exēgéomai, “ek verklaar, ek interpreteer”), van ἐξ (ex, “uit”) + ἡγέομαι (hēgéomai, “lei, gids wees”).) is die vertolking of kritiese interpretasie van 'n teks.
Die hooftaak in eksegese is om die oorspronklike, beoogde betekenis van 'n gegewe teks deur middel van noukeurige, sistematiese studie te ontdek. Dit is die proses om 'n teks te ondersoek om vas te stel hoe sy eerste lesers dit sou verstaan het.
Die belangrikste ding wat 'n persoon in eksegese moet doen, is om die oorspronklike boodskap van die outeur te bepaal ten einde die woord van God vir ons moderne konteks te verstaan, dit wil sê, hy moet eers die woord van God vir sy antieke konteks verstaan.[1]
Hierdie woord word veral betreffende die eksegese van die Bybel gebruik.
Eksegese kan na verskeie aspekte van 'n Bybelteks kyk, soos:[2]
Hermeneutiek daarenteen is die studie om te bepaal hoe die Bybel vertolk of geïnterpreteer moet word. Dus, die hermeneutiek bepaal die eksegese van 'n gedeelte.