Ewe (taal)

Ewe Èʋe, Èʋegbe
Uitspraak:	[èβeɡ͡be]
Gepraat in:	Benin  Ghana  Togo
Gebied:	Wes-Afrika
Totale sprekers:	4,7 miljoen[1]
Taalfamilie:	Niger-Kongo  Volta-Kongo   Volta-Niger    Left Bank     Gbe      Ewe
Skrifstelsel:	Latynse alfabet
Taalkodes
ISO 639-1:	ee
ISO 639-2:	ewe
ISO 639-3:	onderskeidelik: ewe – Ewe wci – Waci kef – Kpesi
Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat.

Ewe (Èʋe of Èʋegbe, [èβeɡ͡be], luister (hulp·inligting)) is 'n Niger-Kongo-taal in Wes-Afrika wat deur sowat 3,8 miljoen mense gepraat word. Dit word deur die Ewe-volk gepraat en is veral in die suide van die lande Ghana, Togo en Benin versprei.

Ewe behoort tot 'n groep van verwante tale, die Gbe-tale, wat in die weste deur die Voltarivier begrens word en oor die suide van die lande Ghana, Togo, Benin en Nigerië langs die kus van die Bog van Benin streek. Hierdie Gbe-tale vorm 'n dialekkontinuum bestaande uit Aja, Ewe, Fon, Gen en Phla-Pherá.

Ewe is nes baie Afrikatale tonaal met 'n onderwerp-werkwoord-voorwerp-volgorde. Tydens die Duitse koloniale tydperk is 'n skrifstelsel vir Ewe ingevoer, gebaseer op die Latynse alfabet met bykomende letters. Die bekendste woord is waarskynlik vodun [vodṹ] wat in Ewe en Fon "gees" of "godheid" beteken. Ewe vorm saam met ander tale die grondslag waaruit Haïtiaanse Kreools ontwikkel het.^[2]

1. ↑ "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Éwé" (in Engels). Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 April 2020. Besoek op 10 Augustus 2019.
2. ↑ (en) Bonenfant, Jacques L. (2011). "History of Haitian-Creole: From Pidgin to Lingua Franca and English Influence on the Language" (PDF). Review of Higher Education and Self-Learning. 3 (11). Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 23 Maart 2015. Besoek op 10 Augustus 2019. {{cite journal}}: Onbekende parameter |deadurl= geïgnoreer (hulp)