Back الانفجار الكمبري Arabic Kembri partlayışı Azerbaijani Кембрыйскі выбух BE-X-OLD Камбрийски взрив Bulgarian Tarzhadenn gambrian Breton Explosió cambriana Catalan Pagbutong Cambrian CEB Kambrická exploze Czech Kambriske Eksplosion Danish Kambrische Explosion German

Kambriese ontploffing

Die Kambriese ontploffing verwys na 'n tydperk sowat 538,8 Ma[nota 1] gelede tydens die geologiese tydperk Kambrium van die vroeë Paleosoïkum, toe daar 'n skielike evolusionêre diversifikasie van meersellige lewe was en feitlik alle groot filums in die dierewêreld in die fossielrekord verskyn het.[1][2][3] Dit het sowat 13[4][5][6] tot 25[7][8] Ma geduur en gelei tot die ontstaan van die meeste moderne dierefilums.[9] Dit word ook die Kambriese uitspreiding,[10] Kambriese diversifikasie of Biologiese Oerknal[11] genoem.

Saam met dié voorval het 'n groot diversifikasie ook in ander groepe organismes plaasgevind.

Voor die vroeë Kambriese diversifikasie, rofweg 610 Ma gelede, was die meeste organismes relatief eenvoudig: Hulle het bestaan uit individuele selle of was klein meersellige organismes wat soms in kolonies voorgekom het. Namate die tempo van diversifikasie toegeneem het, het die verskeidenheid van lewe baie ingewikkelder geword en het dit soos vandag se lewensvorme begin lyk.[12] Feitlik al die dierefilums van vandag het in dié tydperk ontstaan,[13][14] insluitende die vroegste rugkoorddiere.[15]

Volgens 'n geskrif in 2019 behoort die tydperk vervroeg te word om die laat Ediacarium in te sluit, toe nog 'n diverse biota met sagte liggame voorgekom en moontlik tot in die Kambrium voortbestaan het – eerder as net die kleiner tydraamwerk van die Kambriese ontploffing soos wat dit in die fossielrekord sigbaar is. Dié voorstel is gabaseer op die ontleding van chemikalieë wat die boustene sou lê vir 'n reeks diversifikasies wat met die Ediacarium begin en teen 'n volgehoue pas tot in die Kambrium voortgeduur het.[16]


Verwysingfout: <ref> tags exist for a group named "nota", but no corresponding <references group="nota"/> tag was found

  1. ↑ "Stratigraphic Chart 2022" (PDF). International Stratigraphic Commission. Februarie 2022. Besoek op 22 April 2022.
  2. ↑ Maloof, A. C.; Porter, S. M.; Moore, J. L.; Dudas, F. O.; Bowring, S. A.; Higgins, J. A.; Fike, D. A.; Eddy, M. P. (2010). "The earliest Cambrian record of animals and ocean geochemical change". Geological Society of America Bulletin. 122 (11–12): 1731–1774. Bibcode:2010GSAB..122.1731M. doi:10.1130/B30346.1.
  3. ↑ "New Timeline for Appearances of Skeletal Animals in Fossil Record Developed by UCSB Researchers". The Regents of the University of California. 10 November 2010. Besoek op 1 September 2014.
  4. ↑ Calibrating rates of early Cambrian evolution, Science 1993, 261(5126), s. 1293–1298. SA Bowring, JP Grotzinger, CE Isachsen, AH Knoll, SM Pelechaty, P Kolosov
  5. ↑ Valentine, JW; Jablonski, D; Erwin, DH (1999). "Fossils, molecules and embryos: new perspectives on the Cambrian explosion". Development. 126 (5): 851–9. doi:10.1242/dev.126.5.851. PMID 9927587.
  6. ↑ Budd, Graham (2013). "At the origin of animals: the revolutionary Cambrian fossil record". Current Genomics. 14 (6): 344–354. doi:10.2174/13892029113149990011. PMC 3861885. PMID 24396267.
  7. ↑ Erwin, D. H.; Laflamme, M.; Tweedt, S. M.; Sperling, E. A.; Pisani, D.; Peterson, K. J. (2011). "The Cambrian conundrum: early divergence and later ecological success in the early history of animals". Science. 334 (6059): 1091–1097. Bibcode:2011Sci...334.1091E. doi:10.1126/science.1206375. PMID 22116879. S2CID 7737847.
  8. ↑ Kouchinsky, A.; Bengtson, S.; Runnegar, B. N.; Skovsted, C. B.; Steiner, M.; Vendrasco, M. J. (2012). "Chronology of early Cambrian biomineralization". Geological Magazine. 149 (2): 221–251. Bibcode:2012GeoM..149..221K. doi:10.1017/s0016756811000720.
  9. ↑ Conway Morris, S. (2003). "The Cambrian "explosion" of metazoans and molecular biology: would Darwin be satisfied?". The International Journal of Developmental Biology. 47 (7–8): 505–15. PMID 14756326.
  10. ↑ Zhuravlev, Andrey; Riding, Robert (2000). The Ecology of the Cambrian Radiation. Columbia University Press. ISBN 978-0-231-10613-9.
  11. ↑ Koonin, Eugene V (20 Augustus 2007). "The Biological Big Bang model for the major transitions in evolution". Biology Direct. 2: 21. doi:10.1186/1745-6150-2-21. ISSN 1745-6150. PMC 1973067. PMID 17708768.
  12. ↑ Bambach, R.K.; Bush, A.M.; Erwin, D.H. (2007). "Autecology and the filling of Ecospace: Key metazoan radiations". Palæontology. 50 (1): 1–22. doi:10.1111/j.1475-4983.2006.00611.x.
  13. ↑ Budd, G. E.; Jensen, S. (2000). "A critical reappraisal of the fossil record of the bilaterian phyla". Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society. 75 (2): 253–95. doi:10.1111/j.1469-185X.1999.tb00046.x. PMID 10881389. S2CID 39772232.
  14. ↑ Budd, G.E. (2003). "The Cambrian Fossil Record and the Origin of the Phyla". Integrative and Comparative Biology. 43 (1): 157–165. doi:10.1093/icb/43.1.157. PMID 21680420.
  15. ↑ McMenamin, Mark A. S. (2019). "Cambrian Chordates and Vetulicolians". Geosciences (in Engels). 9 (8): 354. Bibcode:2019Geosc...9..354M. doi:10.3390/geosciences9080354. ISSN 2076-3263.
  16. ↑ Wood, R.; Liu, A.G.; Bowyer, F.; Wilby, P.R.; Dunn, F.S.; Kenchington, C.G.; Cuthill, J.F.H.; Mitchell, E.G.; Penny, A. (2019). "Integrated records of environmental change and evolution challenge the Cambrian Explosion". Nature Ecology & Evolution. 3 (4): 528–538. doi:10.1038/s41559-019-0821-6. PMID 30858589.
From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne