KZ Auschwitz-Birkenau

S Konzentrazionslaager Auschwitz-Birkenau isch s grösste dütsche Vernichdigslaager wääred dr Zit vom Nazionalsozialismus gsi. Es isch 1941 drei Kilometer vom Stammlaager Auschwitz I baut worde und isch noch zur Stadt Oświęcim, wo d Nazi ere dr Naame Auschwitz gee häi, im Landkreis Bielitz, eme Gebiet, wo noch dr milidäärische Besetzig vo Pole annektiert und as Verwaltigsäihäit errichdet worden isch.

Dr Naame „Auschwitz“ isch zum Sümbool für e Holocaust worde. Vo de mee as 5,6 Millioone Opfer vom Holocaust si öbbe 1,1 Millioone, drvoo äi Millioon Juude, z Birkenau ermordet worde. Öbbe 900'000 vo de Deportierte si diräkt wo si aachoo si, in de Gaschammere umbrocht oder vrschosse worde. Witeri 200'000 Lüt het d SS dur Chrankhet, Underernäärig, Misshandlig, medizinischi Versüech oder die spööteri Vergaasig ermordet. Die Ermordete si us Belgie, Dütschland, Frankriich, Griecheland, Italie (ab 1943), Jugoslawie, Luxeburg, Niiderland, Östriich, Pole, Rumäänie, Sowjetunion, Tschechoslowakei und Ungarn cho.

Hüte si in zwäi vo de groosse Konzentrazioonslaager no no groossi Däil erhalte oder originaldröi ergänzt worde. Si si e Däil vom Staatlige Museum Auschwitz-Birkenau,^[1] dr Gedänkstett vom Holocaust und jüdische Friidhoof uf em Gländ vo de bäide ehemoolige Konzentrazioonslaager I und II. Das Museum isch gliichzitig e Gedänkstett und en internazionals Begeegnigs- und Holocaust-Forschigszentrum. D UNESCO het s under em Naame Auschwitz-Birkenau – deutsches nationalsozialistisches Konzentrations- und Vernichtungslager (1940–1945)^[2] zum Däil vom Wältkultuurerb erkläärt.

1. ↑ Die bekanntiste Laager si s Stammlaager Auschwitz I und s KZ Auschwitz-Birkenau. Vom dritte Laager KZ Auschwitz III Monowitz git s nume no e baar Räste uf Brivatgländ.
2. ↑ Vgl. DPA-Mäldig vom 27. Juni 2007. Iidräit sit 1979 in d Liste vom Wältkultur- und Natuurerb vo dr Menschhäit.