Castor fiber

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Castor fiber
Denominacions populars
Vebre, Vibre, Castor
Estau de conservación
Seguro (IUCN)
Clasificación cientifica
Dominio:	Eukaryota
Reino:	Animalia
Filo:	Chordata
Clase:	Mammalia
Orden:	Rodentia
Familia:	Castoridae
Chenero:	Castor
Especie:	C. fiber
Descripción
Castor fiber Linné, 1758
Distribución cheografica
Aria de distribución de Castor fiber.

O castor europeu (Castor fiber _{(Linné 1758)}), en bel texto medieval aragonés nombrau vibre u vebre, ye una especie de radedors d'a familia d'os Castoridae, a sola especie euroasiatica d'o chenero. Ya en a Edat Meya heba desapareixiu d'Aragón pero encara se'n troba eixemplars en a compleganza d'o Roine en Occitania y Arpitania.

Castor fiber apareixe en o Pleistoceno inferior, estando-ne os restos mes antigos en os Pireneus d'a glaciación de Mindel, continando present en o Riss y en o Würm. A zaguers d'o Würm y en part de l'Holoceno ye cuan mes abundant ha estau en os Pireneus, en as dos versants. Plinio o Viello y Estrabón parlan de l'abundancia d'o vibre en Hispania, y de feito se n'han trobau restas de vibre en o chacimiento romano de Bilbilis (Calatayú). O zaguer vibre peninsular conoixiu ye de periodo romano tardano y ye de Sant Pere de Gavà en a desembocadura d'o Llobregat.

Os vibres d'Europa Occidental estioron a cantos d'extinguir-se en os sieglos XIX y XX por un caza abusiva, y os zaguers que quedaban yeran en o sud de Noruega y en as compleganzas de l'Elba y o Roine. As mesuras de protección tenioron efecto y dende ixos reductos s'ha puesto reintroducir en atros puestos.