David Lynch

David Lynch
Voz
presidente del xuráu del Festival de Cannes ← Liv Ullmann - Patrice Chéreau →
Vida
Nacimientu	Missoula[1], 20 de xineru de 1946[2]
Nacionalidá	Estaos Xuníos
Residencia	Sunset Boulevard (es)
Muerte	Los Angeles, 15 de xineru de 2025[3] (78 años)
Causa de la muerte	enfisema pulmonar (es)
Familia
Padre	Donald Lynch
Madre	Sunny Lynch
Casáu con	Peggy Reavey (1967 – div. 1974)[4] Mary Fisk (en) (1977 – div. 1987)[5] Mary Sweeney (2006 – div. 2007)[5] Emily Stofle (en) (2009 – div. 2023)[5]
Pareyes	Isabella Rossellini
Fíos/es	Jennifer Lynch Austin Jack Lynch (en) Lula Boginia Lynch (en) Riley Sweeney Lynch (en)
Hermanos/es	Martha Lynch Levacy (es) John Lynch (en)
Estudios
Estudios	Universidá George Washington Francis C. Hammond Middle School (en) Corcoran College of Art and Design (en) AFI Conservatory Academia de Belles Artes de Pennsylvania School of the Museum of Fine Arts (en)
Llingües falaes	inglés[6]
Oficiu	direutor de cine, actor, guionista, compositor, actor de voz, animador, pintor, montador, actor de televisión, lletrista, artista visual, actor de cine, productor de cine, fotógrafu, escritor, realizador, productor, compositor de cantares, direutor de fotografía, músicu, guionista de cine
Altor	180 cm
Trabayos destacaos	Blue Velvet The Elephant Man Eraserhead Mulholland Drive Twin Peaks: Fire Walk with Me Lost Highway
Premios	ver Eagle Scout Goslarer Kaiserring César a la meyor película extranxera  (1982) : The Elephant Man Premios César  (1982) Palma d'Oru  (1990) : Wild at Heart Premios Saturn  (1993) Premio del Cine Europeo a la mejor película no europea  (1999) : The Straight Story (es) [7] Premiu del Festival de Cannes al meyor direutor  (2001) : Mulholland Drive caballeru de la Lexón d'Honor  (2002) Lleón d'oru por tola so carrera  (2006) Lleón d'Oru  (2006) Oficial de la Lexón d'Honor  (2007) Óscar honoríficu  (2020) [8] Gran Premio Honorífico  (2020)
Nominaciones	ver Óscar al meyor guión adautáu  : The Elephant Man Óscar al meyor direutor (17 febreru 1981): The Elephant Man Óscar al meyor direutor (11 febreru 1987): Blue Velvet Premio del Cine Europeo a la mejor película no europea (es) (1999): The Straight Story (es) [9] Óscar al meyor direutor (12 febreru 2002): Mulholland Drive
Miembru de	Writers Guild of America West (es)
Movimientu	surrealismu
Xéneru artísticu	cine dramáticu neo-noir (es) cine d'horror Suspenso psicológico (es) cine de suspense terror psicológico (es) cine surrealista (es) Cine independiente cine experimental (es) surrealismu
Creencies
Partíu políticu	Partíu Demócrata
IMDb	nm0000186

David Keith Lynch (20 de xineru de 1946, Missoula – 15 de xineru de 2025, Los Angeles) conocíu como David Lynch, foi un direutor de cine, actor, productor de música electrónica y guionista d'Estaos Xuníos. La so actividá artística estiéndese coles mesmes al terrén de la pintura, la música, la publicidá, la fotografía, ya inclusive el diseñu de moblame.

Reconocíu almirador de Jacques Tati, Ingmar Bergman o Werner Herzog, el so amor pol dadaísmu y el surrealismu queda patente en delles de les sos películes, que la so misteriosa atmósfera entemez lo cotidiano colo suañao, escapando dacuando a la comprensión refecha del espectador. Estes traces tán presentes dende'l so primer llargumetraxe, Eraserhead (1977). La so segunda película, The Elephant Man (1980), foi un gran ésitu críticu y comercial, recibiendo 8 nominaciones a los Premiu Óscar. El so tercer filme, Dune (1984), nun cuntó col respaldu de la crítica y supunxo un fracasu comercial. Darréu dirixó Blue Velvet (1986), cola que volvió recibir l'aclamación crítica y una nueva nominación al Óscar na categoría de meyor direutor.

Darréu xunióse a Mark Frost pa crear la serie de televisión Twin Peaks (1990–1991; 2017), que goció de gran popularidá y sofitu unánime per parte de la crítica, siendo considerada una serie de cultu. Con Wild at Heart (1990) recibió la Palma d'Oru nel Festival de Cannes. El so siguiente llargumetraxe foi Twin Peaks: Fire walk with me (1992), una precuela de la serie. Tornó con Lost Highway (1997), un thriller psicolóxicu qu'anque recibió crítiques mistes, na actualidá ye considerada una película de cultu. Darréu dirixó'l que se considera'l so filme más accesible, The Straight Story (1999), que cuntó con gran aclamación de la crítica. Yá nel sieglu XXI, realizó Mulholland Drive (2001), un nuevu thriller psicolóxicu d'estructura non llinial pol que recibió'l Premiu del Festival de Cannes al meyor direutor y la so tercer nominación al Óscar como meyor direutor. El so décimu y últimu llargumetraxe, que-y ocupó dellos años de rodaxe usando puramente téuniques dixitales, foi Inland Empire (2006). Na actualidá, dalgunos de los sos proyeutos cinematográficos y d'animación son namái accesibles al traviés del so sitiu web.

Un elementu recurrente nel so cine ye describir los rellabicos de pequeñes comunidaes d'Estaos Xuníos, como ye'l casu de Blue Velvet o Twin Peaks, sintiendo tamién predilección polos secretos ocultos de los barrios periféricos de Los Angeles, retrataos en Lost Highway, Mulholland Drive y Inland Empire. El soníu nes sos películes ye de gran importancia, y por ello cada banda sonora ye trabayada con percuru. El responsable d'esi soníu ye'l compositor Angelo Badalamenti, collaborador habitual del direutor y creador ente otres de la reconocida banda sonora de la serie Twin Peaks, o de la de The Straight Story y Mulholland Drive, dambes nomaes al Globu d'Oru. Lynch consiguió destacar según la crítica como unu de los pocos direutores actuales con un estilu auténticamente personal y un referente ineludible nel cine contemporaneu.

1. ↑ Afirmao en: Centro de Arte y Medios Tecnológicos de Karlsruhe. ZKM person ID: david-lynch. Data de consulta: 30 xunu 2022.
2. ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
3. ↑ Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.«David Lynch, Visionary Director of ‘Twin Peaks’ and ‘Blue Velvet,’ Dies at 78» (inglés). Variety (16 xineru 2025). Consultáu'l 16 xineru 2025.
4. ↑ URL de la referencia: https://www.mulholland-drive.net/cast/david.htm.
5. ↑ ^{5,0 5,1 5,2} Afirmao en: Who's Who. Identificador de Who's Who (Reino Unido): U44437. Editorial: A & C Black. Llingua de la obra o nome: inglés británicu. ISSN: 0083-937X.
6. ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 120162239. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
7. ↑ Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.«The Winners». Academia Europea de Cine. Consultáu'l 13 avientu 2019.
8. ↑ Afirmao en: Academy Awards Database. Identificador Óscar de nominado: 6685. Data de consulta: 25 febreru 2022. Llingua de la obra o nome: inglés.
9. ↑ URL de la referencia: https://www.europeanfilmacademy.org/1999.97.0.html. Direición web d'archivu: https://web.archive.org/web/20190330120453/https://www.europeanfilmacademy.org/1999.97.0.html. Data de consulta: 13 avientu 2019.