Back لاباجيريا Arabic لاباجيريا ARZ Chilenische Wachsglockn BAR Lapageria rosea Catalan Lapageria rosea CEB Chilenische Wachsglocke German Lapageria English Lapageria rosea Spanish گل زنگوله‌ای شیلی Persian Punasuppilo Finnish

Lapageria rosea

Lapageria rosea
Estáu de caltenimientu
Non evaluáu (UICN[1])
Clasificación científica
Reinu: Plantae
División: Magnoliophyta
Clas: Liliopsida
Orde: Liliales
Familia: Philesiaceae
Xéneru: Lapageria
Ruiz & Pav., 1802[2]
Especie: Lapageria rosea
Ruiz & Pav., 1802[2]
Distribución
Sinonimia
Vease el testu
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Alvertencia de vista previa: Páxina qu'usa Plantía:Ficha de taxón con un parámetru desconocíu "1 = Copihue "
Alvertencia de vista previa: Páxina qu'usa Plantía:Ficha de taxón con un parámetru desconocíu "image_caption"

El copihue (Lapageria rosea) ye una planta enredadera perennifolia[3] perteneciente al orde Liliales ya integrante de la familia Philesiaceae,[4][5][6][7] conforme a la clasificación filoxenética, o Smilacaceae,[4][8][9] según la clasificación convencional. Esta especie, la única del xéneru monotípicu Lapageria,[3][10][11] describióse polos botánicos españoles Hipólito Ruiz y José Pavón en 1802.[2]

Esta planta monocotiledónea[10] ye endémica de Chile,[2][6][8][10][12][13] onde crez nos montes templaos húmedos de la selva valdiviana, y floria ente febreru y mayu.[2][14] Tien venticinco variedaes,[15] ente monteses y cultivares, que les sos flores cubren la gama ente'l coloráu sangre intenso y el blancu inmaculáu;[11][16] y estrémase principalmente pol so valor como planta ornamental.[13][17][18][19]

Anque la UICN nun evaluó la so estáu de caltenimientu,[1] Lapageria rosea foi oficialmente declarada «en grave peligru d'estinción» pol gobierno chilenu en 1971.[20] El copihue, qu'inspiró lleendes mapuches y foi celebráu tantu na lliteratura como na música chilenes,[3][6][16][21][22][23] foi oficialmente declaráu «flor nacional de Chile» el 24 de febreru de 1977.

  1. ↑ 1,0 1,1 Enciclopedia de la vida (s/f). «Lapageria rosea - Overview» (inglés). eol.org. Consultáu'l 13 de marzu de 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Ruiz, Hippolyto, y Josepho Pavón (1802). Flora peruviana, et chilensis, sive descriptiones, et icones plantarum peruvianarum, et chilensium, secundum systema linnaeanum digestae, cum characteribus plurium generum evulgatorum reformatis (PHP), vol. 3 (en llatín), Madrid: Typis Gabrielis de Sancha, páx. 64-65, lám. 297. Consultáu'l 5 d'ochobre de 2011.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Vergara, C.; D. von Baer, I. Hermosín, A. Ruiz, M. A. Hitschfeld, N. Castillo y C. Mardones (xunu de 2009). escritu en Concepción. «Anthocyanins that confer characteristic color to rede copihue flowers (Lapageria rosea)» (n'inglés). Journal of the Chilean Chemical Society 54 (2):  páxs. 194-197. ISSN 0717-9707. http://www.scielo.cl/scielo.php?pid=S0717-97072009000200023&script=sci_arttext. Consultáu'l 30 d'abril de 2014. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Van Houtte, Louis, ed (1849). escritu en Gante. «Lapageria rosea. V. Pl. 491» (en francés). Flore des Serres et des Jardins de l'Europe 5:  páxs. 237. http://www.archive.org/stream/mobot31753002747282/mobot31753002747282_djvu.txt. Consultáu'l 20 d'abril de 2014. 
  5. ↑ Tajtadzhián, Armén Leónovich (2009). Flowering Plants (n'inglés). [Nueva York]: Springer, páx. 643. ISBN 978-1-4020-9608-2.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 de Mösbach, Ernesto Wilhelm (1992). «Copiu, Copihue», Botánica indíxena de Chile (PDF), Santiago, Chile: Editorial Andrés Bello, páx. 68. ISBN 956-13-0970-9.
  7. ↑ Meemelink, Jan (s/f). «Philesiaceae» (inglés). www.meemelink.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-04-21. Consultáu'l 20 d'abril de 2014.
  8. ↑ 8,0 8,1 Gay, Claudio (1853). Historia física y política de Chile - Botánica, vol. 6, 1ª, páx. 45-47. Consultáu'l 20 d'abril de 2014.
  9. ↑ Cronquist, Arthur John (1981). An Integrated System of Classification of Flowering Plants (n'inglés). Nueva York: Columbia University Press, páx. 1228. ISBN 0-231-03880-1.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Hoffens Wenzel, Karin (2008). «Diversidad xenética en poblaciones de copihue (Lapageria rosea Ruiz et Pav.) determinada al traviés de marcadores moleculares». Facultá de Ciencies Agraries, Universidá Austral de Chile. Consultáu'l 28 de xineru de 2014.
  11. ↑ 11,0 11,1 Gieleghem, Noel (s/f). «Lapageria - Cultivars» (inglés). www.roselandhouse.co.uk. Consultáu'l 5 d'ochobre de 2011.
  12. ↑ Villagrán, Carolina, y Luis Felipe Hinojosa (1997). «Historia de los montes del sur de Suramérica, II: Analís fitoxeográficu». Revista Chilena d'Historia Natural (70):  páxs. 241-267. http://rchn.biologiachile.cl/pdfs/1997/2/Villagran_&_Hinojosa_1997.pdf. Consultáu'l 28 de xineru de 2014. «1) Elementu Reinal: El porcentaxe de xéneros reinales [...] ye bien alto (32 %), lo que suxer antigüedá del aislamientu xeográficu. [Ente los xéneros] reinales de los montes de Chile central-sur [cúntense, ente otros:] [...] Gomortega, Jubaea, Lapageria, Lardizabala, Latua [...]». 
  13. ↑ 13,0 13,1 Marticorena, Alicia; Diego Alarcón, Lucía Abello y Cristian Atala (2010). Guía de campu - Plantes trepadores, epífitas y parásites natives de Chile. Concepción: Ediciones Corporación Chilena del Maderu, páx. 30, 36-44, 134-135. ISBN 978-956-8398-04-0. Consultáu'l 27 d'abril de 2014.
  14. ↑ Enciclopedia de la flora chilena (s/f). «Lapageria rosea». www.florachilena.cl. Consultáu'l 23 d'avientu de 2010.
  15. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes sag
  16. ↑ 16,0 16,1 Song, Jr., Leo C. (ca. 1981). «Lapageria rosea, la flor nacional de Chile» (inglés). www.roselandhouse.co.uk. Consultáu'l 5 d'ochobre de 2011.
  17. ↑ Royal Botanic Gardens, Kew (s/f). «Kew, History & Heritage - People - John Smith (1798-1888)» (inglés). www.kew.org. Consultáu'l 15 de marzu de 2014. «In 1847 the most beautiful flower in [...] Chile, a woody climber with transluscent pink waxy flowers, the Chilean Bellflower (Lapageria rosea) was brought to England»
  18. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes prga
  19. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes gsp
  20. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes d129
  21. ↑ Reed, Elbert Y. (xunetu de 1964). Owen Pearce, ed. «The Chilean Bellflower, Copihue, Lapageria rosea» (n'inglés). California Horticultural Society Journal 25 (3). http://www.roselandhouse.co.uk/climbers/lapageria/reed.htm. Consultáu'l 5 d'ochobre de 2011. 
  22. ↑ Guzmán, Nicomedes (1957). Autorretratu de Chile, 1ª, Chile: Editorial Zig-Zag, páx. 390.
  23. ↑ Plath, Oreste (1973). «El copihue coloráu (Provincia de Cautín)», Geografía del mitu y la lleenda chilenos (HTML), 1ª, Santiago: Editorial Nascimento, páx. 249. Consultáu'l 5 d'abril de 2014.
From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne