Back Mauna Loa Afrikaans مونا لوا Arabic Mauna Loa BCL Мауна-Лоа Byelorussian Мауна Лоа Bulgarian মাউনা লোয়া Bengali/Bangla Mauna Loa Catalan Mauna Loa CEB ماونا لوا CKB Mauna Loa Czech
 | Esti artículu o seición necesita un ameyoramientu no que cinca a la redaición, la gramática o la ortografía. |
| Mauna Loa | |
|---|---|
|
Mauna Loa (en) Mowna Roa (haw) | |
volcán en escudo (es)  y formación volcánica (es) | |
 | |
| Situación | |
| País |  Estaos Xuníos |
| Estaos |  Ḥawai |
| Condáu | condáu de Hawaii |
| Cordal | Cadena de montes somarinos Ḥawai-Emperador |
| Coordenaes | 19°29′N 155°36′W / 19.48°N 155.6°O |
  Mauna Loa Mauna Loa (Ḥawai) | |
| Datos | |
| Altitú | 4169,4 m[1] y 13 679 ft[1] |
| Materiales | basaltu |
| Fechos importantes | |
| 1984 eruption of Mauna Loa (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg | |
| 2022 eruption of Mauna Loa (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg | |
 | |
Mauna Loa (en ḥawaianu [ˈmɔunə ˈlowə]) ye unu de los cinco volcanes que formen la islla de Ḥawai nel estáu de Ḥawai nel océanu Pacíficu. Ye un volcán n'escudu activu con un volume envaloráu n'aproximao 75 000 km³,[2] y ye consideráu'l volcán más grande de la Tierra en términos de volume y superficie, anque'l so cume ye aproximao 37 m más baxa que la del volcán vecín, Mauna Kea.[3] El nome ḥawaianu Mauna Loa significa «monte llargu».[4] La llava del Mauna Loa ye bien fluyida y probe en xil; les erupciones tienden a ser non esplosives y les rimaes del volcán nun son bien pronunciaes.
Mauna Loa probablemente tuvo n'erupción dende hai a lo menos 700 000 años, y puede surdir sobre'l nivel del mar hai unos 400 000 años. Les roques dataes más antigües conocíes nun son mayores de 200 000 años.[5] El magma del volcán provién del puntu caliente de Ḥawai, que foi tamién responsable de la formación de la cadena d'islles ḥawaianes a lo llargo de decenes de millones d'años. La lenta deriva de la placa del Pacíficu va llevar el Mauna Loa fora del puntu caliente dientro de 500 000 a 1 millón d'años, en que'l so momentu'l volcán va escastase.
La erupción más recién del Mauna Loa producir del 24 de marzu hasta'l 15 d'abril de 1984. Anque les erupciones recién del volcán nun causaron víctimes mortales, les de 1926 y 1950 destruyeron delles aldegues, y la ciudá de Filo construyir en parte sobre los fluxos de llava de finales del sieglu XIX. Pol riesgu que representa pa los centros poblaos de la islla, Mauna Loa foi incluyíu nel programa de Volcanes de la Década, que promueve l'estudiu de los volcanes más peligrosos del mundu. Dende 1912 foi intensamente vixiláu pol Observatoriu Vulcanolóxicu de Ḥawai. Les observaciones de l'atmósfera llevar a cabu nel Observatoriu de Mauna Loa, y les del sol nel Observatoriu solar de Mauna Loa, dambos asitiaos cerca del cume del volcán. El Parque nacional de los Volcanes de Ḥawai inclúi'l cume y la fastera sureste del volcán, y tamién incorpora'l Kilauea, un volcán vecín.
- ↑ 1,0 1,1 URL de la referencia: https://www.arcgis.com/apps/mapviewer/index.html?basemapUrl=https://services.arcgisonline.com/arcgis/rest/services/USA_Topo_Maps/MapServer¢er=-155.6054,19.4756&level=14.
- ↑ «Using GIS to estimate the total volume of Mauna Loa Volcano, Hawaii». Archivado del original el 2009-01-25.
- ↑ El volcán Mauna Loa, Hawai
- ↑ «Biggest Mountain: Mauna Loa». Estreme Science. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-05-11. Consultáu'l 27 de xineru de 2012.
- ↑ «Mauna Loa: Earth's Largest Volcano». United States Geological Survey (2 de febreru de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 2015-08-09. Consultáu'l 28 de xunetu de 2007.