Back Sitta europaea AN كاسر الجوز الأوربي Arabic خازن البندق الاوراسى ARZ Үрмәлсек турғай Bashkir Звычайны попаўзень Byelorussian Горска зидарка Bulgarian Pokerig-kraoñ Breton Pica-soques eurasiàtic Catalan Sitta europaea CEB Brhlík lesní Czech
Sitta europaea rompeablanes  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Estáu de caltenimientu | ||
 Esmolición menor (IUCN)[1] | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Animalia | |
| Filu: | Chordata | |
| Clas: | Aves | |
| Orde: | Passeriformes | |
| Familia: | Sittidae | |
| Xéneru: | Sitta | |
| Especie: |
S. europaea Linnaeus, 1758 | |
| Distribución | ||
 | ||
![Mapa de la distribución xeográfica de la especie, en base a Harrap,[2] Handbook of the Birds of the World[3] y Snow y Perrins.[4]](view_html.php?sq=Google&lang=ast&q=Ficheru:Sitta_europaea_map.png) Mapa de la distribución xeográfica de la especie, en base a Harrap,[2] Handbook of the Birds of the World[3] y Snow y Perrins.[4] | ||
| Consultes | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu.
El rompeablanes[5] o piquetín[6] (Sitta europaea) ye una especie d'ave paseriforme de la familia Sittidae.
Trátase d'una ave de tamañu mediu que mide 14 cm de llargor. Al igual qu'otru esguiladores, ye un páxaru robezu, con cola curtia y llargu picu. Les partes cimeres son de color gris azuláu, los colores de les partes inferiores varien según la xeografía y pueden ser de colloráu puru a blancu o amarellentáu, con o ensin una área clara na mexella. L'ave tamién tien una llinia ocular negru, y presenta dimorfismu sexual: el color del machu ye más pronunciáu que'l de la fema. Ye un páxaru ruidosu y nel so variáu repertoriu emite distintos tipos de cantares, como vuih, vuih, vuih, vuih..., y en casu d'escitación o sollerta una llarga serie de fuertes berros en repeticiones rápides. Como otros del so tipu, ye bien axilosu na esguilada d'árboles, dacuando a lo llargo de los tueros d'árbol cabeza abaxo.
La especie aliméntase principalmente d'inseutos, especialmente gates y escarabayos qu'atopa nos tueros y cañes de los árboles. Na seronda ya iviernu, la so dieta complementar con frutes y granes seques, como les del cedru.[7] Tamién visita fácilmente comederos d'aves, y acuta alimentos na clandestinidá, por casu les granes de corteza d'árbol. Vive en pareyes mientres la temporada de cría. La pareya fai'l so nial nel buecu d'un árbol, con frecuencia nel nial abandonáu d'un picatueru, o, n'ocasiones, nun cuévanu natural. Si la entrada ye enforma grande, la fema anubre con folla la entrada. La puesta cuenta con seis a nueve güevos de color blancu con manches marrones. La fema guara sola mientres dos selmanes o más, y ye alimentada pol machu. Dempués de la eclosión, dambos padres alimenten a los mozos, casi puramente con inseutos, y polo xeneral tienen una camada per añu. Fora de la temporada de reproducción, ye una especie bien sociable que se desendolca con facilidá en bandaes mistes d'alimentación. El so principal depredador natural ye'l gavilán (Accipiter nisus).
Polo xeneral, habita en tola Eurasia templada y en delles llocalidaes de los montes marroquinos. El so hábitat preferíu son los montes caducifolios o mistos con árboles grandes y vieyos, incluyendo carbayos, pero tamién se ve comúnmente en parques y grandes xardinos. Vive hasta 1500 msnm n'Europa y Asia templada. El Congresu Ornitolóxicu Internacional reconoz quince subespecies, anque dacuando difier en más de venti. Pueden clasificase en tres grupos: aves al oeste de la distribución que tienen partes inferiores de color d'ante a naranxa con pescuezu blancu, les del norte d'Europa y Rusia que tienen partes inferiores ablancazaes y aquelles más al este —son similares a les d'Europa occidental— ensin gargüelu blancu. Dacuando, l'esguilador siberianu (S. arctica) reconozse como especie separada pero rellacionada, o, consideráu como una subespecie de S. europaea. Tien una distribución bien amplia y una población numberosa práuticamente estable; la Xunión Internacional pal Caltenimientu de la Natura considera esta ave como «esmolición menor».
- ↑ BirdLife International (2012). «Sitta europaea» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2014.3. Consultáu'l 11 marzu 2015.
- ↑ Harrap, 1996, p. 36.
- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaesHBWA - ↑ Snow y Perrins, 1998, p. 1403.
- ↑ «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 1r abril 2024.
- ↑ «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 1r abril 2024.
- ↑ «The diet of nestling Eurasian Nuthatches» (n'inglés). Journal of Field Ornithology (Northeastern Bird-Banding Association/Association of Field Ornithologists) 67 (1): páxs. 114-118. xineru 1996. ISSN 0273-8570. OCLC 5554035025. Archivado del original el 2010-07-04. https://web.archive.org/web/20100704004333/http://elibrary.unm.edu/sora/JFO/v067n01/p0114-p0118.pdf. Consultáu'l 2015-06-23.