Eko-investisiya

Eko-investisiya və ya yaşıl sərmayə (ing. Eco-investing) — ekoloji baxımdan təmiz məhsullar və təcrübələr təklif edən və ya onları dəstəkləyən şirkətlərə yönələn sosial məsuliyyətli investisiya növüdür. Bu sərmayələr, karbon asılılığını azaltmağa kömək edən və dayanıqlı alternativlərə keçidi dəstəkləyən yeni texnologiyaların inkişafını təşviq edir. Belə şirkətlər yalnız ekoloji məsuliyyəti artırmaqla kifayətlənmir, həm də çox vaxt bu prosesdə gəlir əldə edirlər.^[1] Yaşıl maliyyə "daha yaxşı ekoloji nəticəni təmin etmək üçün yaradılmış istənilən strukturlaşdırılmış maliyyə fəaliyyətidir".^[2]

Sənayelərin ətraf mühitə təsirləri mövzusunda getdikcə daha çox aydınlıq əldə edildikcə, yaşıl məsələlər təkcə pop-mədəniyyətdə deyil, eyni zamanda maliyyə sektorunda da əsas mövzulardan birinə çevrilib. 1990-cı illərdən başlayaraq, bir çox investorlar öz yatırımlarını ətraf mühitə təsir baxımından rəqiblərindən daha yaxşı çıxış edən şirkətlərə yönəltməyə başladılar. O vaxt investorlar əsasən ən zərərli çirkləndiricilərdən qaçmaqla maraqlanırdılar. Ancaq müasir dövrdə bir çox investorlar üçün vurğu dəyişib və diqqət pulun necə istifadə edildiyinə yönəlib. Onlar artıq yalnız çirkləndiricilərdən uzaq durmaqla kifayətlənmir, həm də investisiyalarından müsbət, transformasiyaedici təsir yaratmaq üçün istifadə etməyə çalışırlar. Məqsəd, bizi dayanıqlı bir cəmiyyətə çevirmək yolunda irəliyə aparmaqdır.^[3] Ətraf mühitə ziyan vuran şirkətlərə investisiya və həmin şirkətləri dəstəkləyən infrastruktura investisiya ekoloji cəhətdən davamlı investisiyaları azaldır.^[4]

Yaşıl şirkətlərə yönəldilən özəl sərmayələrin izlənməsi məqsədilə Ethical Markets Media və The Climate Prosperity Alliance tərəfindən yaradılmış Qlobal İqlim Rifahı Scoreboard, 2007-ci ildən bu yana günəş enerjisi, külək, geotermal, okean/su və digər yaşıl sektorlar kimi sahələrə 1,248 trilyon dollardan çox sərmayə qoyulduğunu təxmin edir. Bu göstərici, investisiya axınlarının getdikcə daha çox ətraf mühitə uyğun və davamlı texnologiyalara yönəldiyini və yaşıl iqtisadiyyatın qlobal maliyyə dünyasında əhəmiyyətli rol oynadığını vurğulayır. Bu rəqəm Şimali Amerika, Çin, Hindistan və Braziliyadan, eləcə də digər inkişaf etməkdə olan ölkələrdən investisiyaları əks etdirir.^[5]

1. ↑ Henshaw, Mark. "Eco Investor Guide" (PDF). Eco Investor Guide, Inc. 2010. 25 May 2010 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 June 2010.
2. ↑ Fleming, Sean. "What is green finance and why is it important?". World Economic Forum (ingilis). 9 November 2020. 2021-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-28.
3. ↑ Keane, Robert F. "The Green Advisor: SRI & Green Investing Grow Up". Investment Advisor. AdvisorOne. 1 November 2009. 22 July 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 June 2010.
4. ↑ "Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change". IPCC (ingilis). 2022-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-04.
5. ↑ "New Global Climate Prosperity Scoreboard Finds Over $1 Trillion Invested in Green Since 2007". Green Money Journal. Spring 2010. 28 May 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 June 2010.