Back Driekoningedag Afrikaans Epiphanias ALS Sweotolungdæg ANG عيد الظهور الإلهي Arabic عيد الغطاس ARZ Богаяўленне Byelorussian Богоявление Bulgarian Epifani BJN Gouel ar Rouaned Breton Epifania Catalan

Epifaniya (bayram)

Epifaniya
Növ xristian[1][2][3]
Həsr olunub Üç müqəddəs kral
Tarix 6 yanvar[4], 19 yanvar, 6 yanvar
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Epifaniya (ing. Epiphany) Şərq xristian ənənəsində "Teofaniya" (ing. Theophany) olaraq da tanınır — Məsihin ziyarətini[5], İsanın vəftizini və Qanadakı toyu xatırladan xristian bayramıdır.[6]Qərb xristianlığında bu bayram əsasən (ancaq yalnız bununla məhdudlaşmadan) Müdriklərin (Üç müqəddəs kral) körpə İsanı ziyarət etməsini və beləliklə İsa Məsihin qeyri-yəhudilərə (gentillərə) fiziki təzahürünü anır.[7][8]Bu bayram bəzən "Üç Kral Günü" və ya bəzi ənənələrdə "Kiçik Milad" adlandırılır. Bundan əlavə, bəzi məzhəblərdə Epifaniya bayramı liturgik dövr olan Epifanitid mövsümünü açır[9][10].

Digər tərəfdən, Şərq xristianları Epifaniya bayramında İsanın İordan çayında vəftiz olunmasını qeyd edirlər. Bu hadisə Onun Tanrının Oğlu kimi dünyaya təzahürü kimi qəbul edilir və "Epifaniya" və ya "Teofaniya" bayramı kimi qeyd olunur.[11][12] Vəftizçi Yəhyanın fəaliyyət göstərdiyi ənənəvi yer İordaniyadakı Al-Mağtas bölgəsi hesab olunur. Bizans dövründə bu hadisə, İordan çayının ortasında — İordaniya ilə Qərb Sahilində yerləşən Qasr əl-Yəhud arasında bir xaç işarəsi ilə qeyd olunurdu.[13]

Epifaniya bayramının ənənəvi tarixi 6 yanvar olsa da[14], 1970-ci ildən etibarən bəzi ölkələrdə bu bayram 1 yanvar tarixindən sonrakı bazar günü qeyd olunur. Yuli təqvimini izləyən Şərq kilsələri isə Epifaniya bayramını beynəlxalq səviyyədə istifadə olunan Qriqori təqvimində 19 yanvarda qeyd edirlər. Bunun səbəbi, Yuli və Qriqori təqvimləri arasında hazırda 13 günlük fərqin olmasıdır.[15]Alavitlər və bəzi Yaxın Şərq xristianları da bayramı 19 yanvarda qeyd edirlər.[16][17]Bir çox Qərb kilsələrində bayramın ərəfəsi On ikinci gecə (ing. Twelfth Night, Epifaniya gecəsi) olaraq 5 yanvarda qeyd olunur. Epifaniya bayramından sonrakı bazar ertəsi Şum Bazar ertəsi (ing. Plough Monday) kimi tanınır.[18]

Epifaniya bayramına aid ənənələrə Epifaniya nəğmələrinin oxunması, qapıya təbaşirlə işarə qoyulması, evlərin xeyir-dua alması, Üç Kral tortu (ing. Three Kings Cake) yemək, qış üzgüçülüyü və kilsə ibadətlərində iştirak etmək daxildir.[19][20]Bir çox bölgədə xristianlar Epifaniya gecəsində (On ikinci gecə) Milad bəzəklərini çıxarmağı adət ediblər. Bununla belə, bəzi xristian ölkələrində bu adət Epifaniya mövsümünün başa çatdığı Şam bayramı (ing. Candlemas) günündə yerinə yetirilir.[21]XVII əsrdə yaranmış bir ənənəyə görə, Epifaniya gecəsindən əvvəl Milad bəzəklərini çıxarmaq uğursuzluq gətirir və bu tarixdə çıxarılmayan bəzəklər Şam bayramında çıxarıla bilər.[22]

  1. ↑ "Bașkan Savaș'tan Kıddes Bayramı mesajı". Antakya Gazetesi - Toplumcu Halk Gazetesi (türk). 19 January 2024. İstifadə tarixi: 25 January 2024.
  2. ↑ Sağaltıcı, Ümit. "Kıddes Bayram, Tüm Cihana Mübarek Olsun!". Samandağ Ayna Haber (türk). 20 January 2023. İstifadə tarixi: 25 January 2024.
  3. ↑ "Bugün, Kıddes Bayramı". İskenderun Ses Gazetesi (türk). İstifadə tarixi: 25 January 2024.
  4. ↑ Calendarium Romanum (lat.): Ex decreto Sacrosancti Œcumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum. Editio typica. Civitas Vaticana: Typis Polyglottis Vaticanis, 1969. S. 23.
  5. ↑ "The Bridge" Arxivləşdirilib dekabr 28, 2013, at the Wayback Machine. The Diocese of Southwark. Newsletter dated December 2011/January 2012.
  6. ↑ "The Byzantine Blessing of Water on the Vigil of the Epiphany".
  7. ↑ "Twelve days of Christmas". Full Homely Divinity. March 27, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 2, 2015. We prefer, like good Anglicans, to go with the logic of the liturgy and regard January 5th as the Twelfth Day of Christmas and the night that ends that day as Twelfth Night. That does make Twelfth Night the Eve of the Epiphany, which means that, liturgically, a new feast has already begun.
  8. ↑ Funk, Tim. "Presbyterians bring Twelfth Night". The Charlotte Observer. December 25, 2009. Christmas was a day to go to church – the simpler the service, the better, Todd says – and maybe have a quiet dinner with family. It was a slower time in the agricultural year, so there was an opportunity for some leisure. As long as you didn't overdo it. But even Scots-Irish Presbyterians had to have a little fun sometimes. The occasion to let go was Twelfth Night on Jan. 5 or 6. For Christians, it marks the arrival in Bethlehem of the Magi, or Three Wise Men.
  9. ↑ "Epiphany". Christian Advocate. United Methodist Publishing House. 7: 15. 1963. ...in Methodist usage the Epiphany Season includes all the Sundays between that date and Ash Wednesday, which for 1964 will be February 12, the beginning of Lent.
  10. ↑ The Church Eclectic. XXV. The Young Churchman Co. 1898. səh. 1089. The Provincial Synod established in 1883 the Domestic and Foreign Missionary Society of the Church of England in Canada, framed largely upon the Domestic and Foreign Missionary Society of the American Church. No concerted action had been taken by the Church in Canada till the formation of this society but by the regular issuing of appeals from the Board of Management each year, at Ascensiontide for Domestic, and at Epiphanytide for Foreign Missions, a certain amount of interest in the great question of missions has been created.
  11. ↑ Packer, George Nichols. Our Calendar. Union and Advertiser Co. 1893. səh. 110. The length of Christmastide or season is twelve days, lasting from the 25th of December to Epiphany. Epiphany (Greek Epiphania, Theophania or Christophania), is a festival in commemoration of the manifestation of Jesus Christ to the world as the Son of God, and referring to the appearance of the star which announced our Saviour's birth to the Gentiles, and the visit of the Magi, or Wise Men of the East to the infant Jesus. This festival is held on 6th January invariably, consequently is not a moveable feast, though the length of Epiphany-tide depends upon the date of Easter.
  12. ↑ "Epiphany and Epiphanytide". The Parish of St Clement and St James. The Church of England. December 23, 2013. July 14, 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 15, 2014. The current pattern in the Anglican Church is to have an extended Epiphany season (called Epiphanytide). This is why Nativity scenes are sometimes kept in churches throughout January. Epiphanytide: Rather confusingly, however, the other two main 'manifestations' marked in Epiphanytide concern Jesus as an adult: his baptism in the River Jordan, when the Holy Spirit descends on him in the form of a dove (on the Sunday after Epiphany), and his first sign: the turning of water into wine at the marriage feast in Cana in Galilee. This latter event – the third 'epiphany' of the season – is only to be found in John's gospel.
  13. ↑ Heiligman, Deborah. Celebrate Christmas. National Geographic. 2007. səh. 27. ISBN 9781426301223. At the end of the Twelve Days of Christmas comes a special day called the Epiphany, or Three Kings Day. This holiday, which falls on January 6th, is celebrated as the day when the three wise men, also called the three kings, first saw baby Jesus and gave him gifts.
  14. ↑ A Study Guide for William Shakespeare's "Twelfth Night" (ingilis) (2). Cengage Learning. 2016. səh. 29. ISBN 9781410361349. Twelfth Night saw people feasting and taking down Christmas decorations. The king cake is traditionally served in France and England on the Twelfth Night to commemorate the journey of the Magi to visit the Christ child.
  15. ↑ Polon, Linda; Cantwell, Aileen. The Whole Earth Holiday Book (ingilis). Good Year Books. 1983. səh. 97. ISBN 9780673165855.
  16. ↑ Edworthy, Niall. The Curious World of Christmas (ingilis). Penguin Group. 2008. səh. 83. ISBN 9780399534577. The time-honoured epoch for taking down Christmas decorations from Church and house in Candlemas Day, February 2nd. Terribly withered they are by that time. Candlemas in old times represented the end of the Christmas holidays, which, when "fine old leisure" reigned, were far longer than they are now.
  17. ↑ Roud, Steve. The English Year (ingilis). Penguin Books Limited. 2008. səh. 690. ISBN 9780141919270. As indicated in Herrick's poem, quoted above, in the mid seventeenth century Christmas decorations were expected to stay in place until Candlemas (2 February), and this remained the norm until the nineteenth century.
  18. ↑ "The Origins and Spirituality of the Epiphany". Catholicireland.net. February 14, 1969. November 27, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 22, 2011.
  19. ↑ Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; unescobof adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
  20. ↑ "Baptism Site "Bethany Beyond the Jordan" (Al-Maghtas)". UNESCO World Heritage Centre (ingilis). İstifadə tarixi: September 1, 2021.
  21. ↑ "The Calendar of the Orthodox Church". Goarch.org. İstifadə tarixi: December 22, 2011.
  22. ↑ Holger Oertel. "The Julian Calendar". Ortelius.de. September 22, 2007. January 3, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 22, 2011.
From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne