Paralinqvistika

Dilçilik

Nəzəri linqvistika

Fonologiya Morfologiya Sintaksis Semantika Praqmatika Koqnitiv dilçilik Generativ linqvistika

Deskriptiv linqvistika

Antropoloji linqvistika Təkamül linqvistikası (müqayisəli-tarixi dilçilik, etimologiya) Fonetika Sosiolinqvistika

Tətbiqi dilçilik

Kompüter dilçiliyi Kriminalistika Dilin mənimsənilməsi Dil qiymətləndirməsi Dil inkişafı Preskriptivizm Antropoloji linqvistika Neyrolinqvistika Psixolinqvistika Stilistika

Digərləri

Ədəbiyyat Oxuma Linqvistik tipologiya Linqvistikanın tarixi Dilçilərin siyahısı Dünya dilləri Həll olunmamış problemlər

Portal:Linqvistika

b m r

Paralinqvistika — ünsiyyət zamanı nitqi müşayiət edən qeyri-verbal vasitələri öyrənən dilçilik sahəsidir. Bu vasitələrə səsin modulyasiyası, yüksəkliyi, pauzaların bölgüsü, jestlər, mimika və digər bədən dili elementləri daxildir. Paralinqvistik vasitələr, şifahi nitqi müşayiət edən səslə ifadə formaları və sözsüz kommunikasiya üsullarıdır. Bunlar arasında səsin tonu, tembri, pauzaların yerləşdirilməsi, jestlər və mimika kimi elementlər yer alır.^[1]

Paralinqvistika, informasiyanın verilməsində iştirak edən və nitq ünsiyyətini müşayiət edən amillərin öyrənilməsi ilə məşğul olan dilçilik fənnidir. Bu sahə, şifahi nitqi müşayiət edən jestləri, mimikanı, səslənmə həddini və s. öyrənir.^[2][3] Paralinqvistik vasitələr, fikrin ifadə edilməsi üçün ünsiyyətdə nitq faktorlarını əvəz edən və ya onları tamamlayan vasitələrdir. Bu vasitələr müstəqil deyil, kommunikasiyada yardımçı rol oynayır və sözlü ünsiyyətin mənasını gücləndirir və ya dəyişdirir. Paralinqvistika, qeyri-dil ünsiyyət vasitələrini öyrənən elmdir və paradil ünsiyyətdə iştirak edən qeyri-dil vasitələrinin məcmusudur. Dilçilik sözlü (verbal) kommunikasiyanı tədqiq edirsə, paralinqvistika sözsüz ünsiyyəti tədqiq edir. Şifahi nitqdə jestləri, mimikanı, səslənmə həddini və informasiyanın verilməsində iştirak edən üzvləri, ünsiyyətdə müşahidə olunan amillər paralinqvistikanın tədqiqat obyektidir. Paralinqvistik əlamətlər, şifahi ifadələrin jestlər – duruş, üz, göz hərəkətləri ilə müşayiət olunmasıdır. Söyləmlərin ayrılmaz tərkib hissəsi hesab edilmir, ancaq paralinqvistik əlamətlər də mənalıdır.^[4] Paralinqvistik hadisələr, şifahi nitqi müşayiət edən səsli hadisələrdir. Kommunikasiyanın dəqiq şəkildə baş verməsinə imkan yaradan sözlü və sözsüz faktorların birləşməsidir. Paralinqvistik vasitələr, fikrin ifadə edilməsi üçün ünsiyyətdə nitq faktorlarını əvəz edən, istifadə edilən vasitələrdir. Paralinqvistik vasitələr müstəqil deyil, kommunikasiyada yardımçı vasitə rolu oynayır.^[5]

Paralinqvistika, qeyri-dil ünsiyyət vasitələrini öyrənən elmdir və paradil ünsiyyətdə iştirak edən qeyri-dil vasitələrinin məcmusudur. Dilçilik sözlü (verbal) kommunikasiyanı tədqiq edirsə, paralinqvistika sözsüz ünsiyyəti tədqiq edir. Şifahi nitqdə jestləri, mimikanı, səslənmə həddini və informasiyanın verilməsində iştirak edən üzvləri, ünsiyyətdə müşahidə olunan amillər paralinqvistikanın tədqiqat obyektidir. Paralinqvistik vasitələr, fikrin ifadə edilməsi üçün ünsiyyətdə nitq faktorlarını əvəz edən, istifadə edilən vasitələrdir. Paralinqvistik vasitələr müstəqil deyil, kommunikasiyada yardımçı vasitə rolu oynayır.^[6] Paralinqvistika, qeyri-dil ünsiyyət vasitələrini öyrənən elmdir və paradil ünsiyyətdə iştirak edən qeyri-dil vasitələrinin məcmusudur. Dilçilik sözlü (verbal) kommunikasiyanı tədqiq edirsə, paralinqvistika sözsüz ünsiyyəti tədqiq edir. Şifahi nitqdə jestləri, mimikanı, səslənmə həddini və informasiyanın verilməsində iştirak edən üzvləri, ünsiyyətdə müşahidə olunan amillər paralinqvistikanın tədqiqat obyektidir.^[7]

1. ↑ Leeds-Hurwitz, W. (1990). Notes in the history of intercultural communication: The Foreign Service Institute and the mandate for intercultural training. Quarterly Journal of Speech, 76, 262–281.
2. ↑ Trager, G. L. (1958). Paralanguage: A first approximation. Studies in Linguistics, 13, 1–12.
3. ↑ Trager, G. L. (1961). The typology of paralanguage. Anthropological Linguistics, 3 (1), 17–21.
4. ↑ Gumperz, J. J. (1982). Discourse strategies. Cambridge: Cambridge University Press.
5. ↑ Van Berkum, J. J., Van den Brink, D., Tesink, C. M., Kos, M., & Hagoort, P. (2008). The neural integration of speaker and message. Journal of Cognitive Neuroscience, 20, 580–591.
6. ↑ Nygaard, L. C., Lunders, E. R. (2002). Resolution of lexical ambiguity by emotional tone of voice Arxiv surəti 16 yanvar 2025 tarixindən Wayback Machine saytında. Memory & Cognition, 30(4), 583–593.
7. ↑ Fernando Poyatos, Paralanguage: a linguistic and interdisciplinary approach to interactive speech and sounds (1993), page 330.