Rixard Zorge

Rixard Zorge
alm. Richard Sorge‎ rus. Ри́хард Зо́рге
Şəxsi məlumatlar
Ləqəbi	Ramzay
Doğum tarixi	4 oktyabr 1895(1895-10-04)[1][2][…]
Doğum yeri	Bakı, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası[3]
Vəfat tarixi	7 noyabr 1944(1944-11-07)[3][4][…] (49 yaşında)
Vəfat yeri	Suqamo[d], Tokio
Vəfat səbəbi	asılma[d]
Dəfn yeri	Tama qəbiristanlığı[d]
Vətəndaşlığı	SSRİ
Təhsili	Hamburq Universiteti[d]
Hərbi fəaliyyəti
Mənsubiyyəti	Alman
Qoşun növü	Alman İmperiya Ordusu Sovet Ordusu
Xidmət illəri	1914–1916 1920–1941
Döyüşlər	Birinci Dünya müharibəsi, İkinci Dünya müharibəsi
Təltifləri
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rixard Zorge^[5] (alm. Richard Sorge‎; rus. Ри́хард Зо́рге; 4 oktyabr 1895^[1][2][…], Bakı^[3] – 7 noyabr 1944^[3][4][…], Suqamo^[d], Tokio) — Sovet Baş Kəşfiyyat İdarəsinin əməkdaşı, İkinci dünya müharibəsindən əvvəl və dönəmində Almaniya və Yaponiyada jurnalist adı altında fəaliyyət göstərmiş xəfiyyə. Zorge Ramzay ləqəbindən istifadə etmişdir. Rixard Zorgenin ən mühüm fəaliyyətlərindən biri 1940–1941-ci illərdə Yaponiyada əməliyyat xidmətində olarkən SSRİ mənbələrini Adolf Hitler tərəfindən başladıla biləcək hücum barədə məlumat verməsidir.

Hücumun konkret tarixi barədə məlumat verə bilməyən Zorge Barbarossa əməliyyatından əvvəl SSRİ-ni xəbərdar etmişdir. 1941-ci ilin əvvəllərində Sovet mənbələri xəfiyyə tərəfindən Yapon birliklərinin yaxın zamanlarda hücuma keçməyəcəkləri ilə bağlı məlumatlandırılır. Göndərilən məlumat şərqdən hücum təhlükəsinin olmaması və bütün diqqətin qərb cəbhələrinə yönləndirilməsi ilə nəticələnir. 18 diviziya, 1.700 tank, 1.500 dən çox döyüş təyyarəsi Sibir və Uzaq Şərqdən Üçüncü Reyxə qarşı həlledici döyüşlərin aparıldığı Moskva ətrafına cəmləşir.

Həmin texnikanın xidmətindən Moskva uğrunda döyüşdə geniş formada istifadə olunur. Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı qarşısında olan xidmətlərinə görə Rixard Zorge ölümündən sonra 1964-cü ildə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı mükafatı ilə təltif edilmişdir. Təhlükəsizlik və kəşfiyyat sahəsində fəaliyyət göstərən mütəxəssislərin böyük əksəriyyəti Rixard Zorgeni dünya tarixinin ən böyük xəfiyyələrindən biri olaraq xarakterizə edirlər.

1. ↑ ^{1 2} Richard Sorge // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
2. ↑ ^{1 2} Richard Sorge // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
3. ↑ ^{1 2 3 4} Зорге Рихард // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
4. ↑ ^{1 2} Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
5. ↑ Колесникова М.В. Рихард Зорҝе/М. В. Колесникова, М. С. Колесников ; тәрҹ. Ҹ. Мәммәдов. — 1981