Libya (Vulk)

D Altn Libya san autochtone Stemm u Velkln z Noadafrika, d wou ma heit aa als Beaba oda Masirn kennt. Ma redt vo d Libya ebba von 3 Joatausnd v. Kr. bis zua Oakunft von Arabischn in 7. Jh. n. Kr. De Zeid ko ma af vill vaschidna Periodn aftoaln, vo dej wou de ejascht de agyptischa un de letzat de remischa Periodn is. Mid de «Libya» houd ma selmols z Egyptn a bstimmte Konfederazion oda an bstimmtn Stamm in u westle vo Egyptn gmoant, wos ma spaada bad Grichn greassa gfasst houd. Heit wean d ganzn vuarabischn libysch-beabarischn Sprecha un Artefaktt aa libysch ghoissn. Mid da arabischn Zeid, resp. de Umayyadn, seit n 7. Jh. redt ma von Beabarischn. Da autochtona Nama is Imaziγen, vadeitscht Masirn, aa Imazighen u Imaziren gschrim.

Vo d Libya houd s drei greassane Velkln oda Vabendt gem, d wou se quasi bis heid ghaltn hom:

• Dej Senaata (Zénètes), zou dej wou dej Masrin i Swara z Libya un algerische u marrokanische Senaata Sprecha, wej d Schawi u d Schenwi ghejan.
• Dej Sanhaadscha, zou dej wou d Kabyln u d Sanhaadscha vo Srayr in marokkanischn Rif ghejan.
• Dej Masmouda, zou dej wou dej Taschlchit-Sprecha u dej Ghomara-Sprecha ghejan.