Back Carpe diem AN انتهز الفرصة Arabic Karpe diem Azerbaijani Carpe diem BE-X-OLD Carpe diem Bulgarian Carpe diem Breton Carpe diem Catalan کاڕپێ دیێم CKB Carpe diem Czech Carpe diem Danish
Carpe diem
Carpe diem (лац.: літаральна — «хапай (лаві) дзень») — лацінскі выраз, што паходзіць з паэзіі Гарацыя. Азначае «карыстайся кожным днём»[1].
Упершыню выраз згадваецца ў «Одзе» І.11 «Да Леўканоі»:
| Tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi | Ты выпытваць пакінь, грэх тое знаць, колькі табе ці мне, |
| finem di dederint, Leuconoe, nec Babylonios | Леўканоя, багі судзяць жыцця; і вавілонскія |
| temptaris numeros. Ut melius, quidquid erit, pati. | Лічбы ты не трывож: лепей нашмат зносіць усё як ёсць. |
| Seu pluris hiemes, seu tribuit Iuppiter ultimam, | І ці многа шчэ нам наканаваў зімаў Юпітэр, ці |
| quae nunc oppositis debilitat pumicibus mare | Толькі тую, што б’е шумна цяпер хваляй тырэнскаю |
| Tyrrhenum: sapias, vina liques, et spatio brevi | Скáлы, — мудраю будзь, віны цадзі, хвіляй кароткаю |
| spem longam reseces. Dum loquimur, fugerit invida | Рэж надзей даўжыню; прэч між размоў квапны ўцякае час. |
| aetas: carpe diem, quam minimum credula postero. | То хапай гэты дзень — веры няма дням, што ідуць за ім. |
Гэты пераклад на беларускую мову выканаў Антон Францішак Брыль[2]. У іншым беларускім перакладзе Алеся Жлуткі выраз пададзены як «лаві хвілю»[3].
Выраз мае сэнсавую сувязь з выразамі Vita brevis ars longa і Memento mori і студэнцкім сярэдневяковым гімнам «Гаўдэамус».
- ↑ Лацінскія прыказкі і крылатыя выразы Архівавана 16 жніўня 2014. Сайт кафедры класічнай філалогіі БДУ
- ↑ Пераклады Гарацыя // Прайдзісвет
- ↑ «Тутэйшыя» (зборнік), Мінск Мастацкая літаратура, 1989 год