Ur Republik ar bananez zo ur bomm-lavar hag a dalvez da ober anv eus ur vro a zo brein he gouarnamant.
Hervez an istor eo un anv a veze graet eus ur vro ma veze gounezet bananez, da lavarout eo broioù Kreizamerika hag ar Mor Karib.
Savet eo bet an droienn gant O. Henry, ur skrivagner stadunanat, pa rae anv eus Honduras en e levr Cabbages and Kings (1904). Div wech eo meneget el levr:
Dont a ra eus galloud ar gompagnunezh stadunanat United Fruit Company, a arc'hante hag a rene war gouarnamantoù stadoù Kreizamerika evit SUA, dreist-holl e penn-kentañ an XXvet kantved. Mirout a reas ouzh rannañ an douar etre ar c'hounideien-douar, ha diskar gouarnamantoù a venne kemm stad reuzeudik ar beorien a laboure er bananezegi.