Back Stonehenge Afrikaans Stānhencg ANG ستونهنج Arabic ستونهنج ARZ ষ্ট'নহেঞ্জ Assamese Stonehenge AST Stounhenc Azerbaijani استون هنج AZB Стоунһендж Bashkir Stonehenge BAN
| Stonehenge | |
|---|---|
 | |
| Douaroniezh | |
 51° 10' 44.0" N • 1° 49' 34.0" K
| |
| Riez | .svg){kind=small} Rouantelezh-Unanet
|
| Bro |  Bro-Saoz
|
| Kontelezh |  Wiltshire
|
| Istor | |
| Doare | Monument ragistorel |
| Maread | Nevezoadvezh ar Maen |
| Perc'henn | Kurunenn ar R-U |
| Merour | English Heritage |
| Internet | (en) (fr) Stonehenge |
| Monumantoù rummet | |
| Enskrivadur | 18 Eost 1882 |
| Dave | 1010140 |
| Glad Bedel UNESCO | |
| Rummad | Sevenadur |
| Enskrivadur | 28 Du 1986 |
| Dezverkoù | (i), (ii), (iii)[1] |
| Dave | 373 |
Stonehenge zo dismantroù ur monumant meurvaenek ragistorel lec'hiet war Gompezenn Salisbury e Kontelezh Wiltshire e Bro-Saoz, un tri c'hilometr bennak er gwalarn da gêr Amesbury.
Savet eo diwar ur c'helc'hiad diavaez peulvanoù mein krag 4 metr o uhelder ha 2 vetr o ledander, 25 tonenn a bouez e pep unan. Gourinoù maen lakaet ouzh lein ar c'helc'h a stag ar peulvanoù daou-ha-daou dre ingochoù ha steudennoù ; a-led-rik eo ar gourinoù daoust d'an dachenn bout war ildraoñ[2].
Er c'helc'hiad peulvanoù diavaez ez eus unan bihanoc'h savet diwar ar mein anvet bluestone e saozneg ("maen estren"), eleze un doare dolerit a gaver e Mynydd Preseli, nepell diouzh Abergwaun e kornôg Kembre ; lenkr ha hedorr eo ar mein-se, ar pezh zlee aesaat an treuzougen, ar c'hempenn hag ar staliañ.
E diabarzh an eil kelc'hiad ez eus meur a drilithon (eus ar gerioù henc'hresianek τρι- tri- "tri" ha λίθος líthos "maen"), da lavaret eo daou beulvan maen krag kenstaget gant ur gourin.
-
Ingochoù ha steudennoù -
Un trilithon
A-linenn gant ar sav-heol er goursav-hañv (e-tro an 21 a viz Mezheven) hag ar c'huzh-heol er goursav-goañv (e-tro an 21 a viz Kerzu) eo ar monumant.
Meur a lankad zo bet e savidigezh Stonehenge, adalek ~3100 betek ~1600 kent hon amzer. Da gentañ e voe kleuzet ar foz ha savet ar savenn-douar a zo tro-dro d'ar monumant ; etre ar bloazioù ~2600 ha ~2400 e voe staliet ar c'helc'hiad bras. Hervez an deiziadiñ dre garbon-14 e voe staliet ar peulvanoù bluestone etre ar bloazioù 2400 ha 2200, hogen ken abred hag er bloaz 3000 e oant bet lakaet en douar marteze[3].
Ur vered e oa bet Stonehenge en deroù marteze, pa 'z eus bet kavet gouzedoù enno eskern devet 63 den, gwazed, maouezed ha bugale anezho ; ker kozh hag ar foz eo ar re henañ, hag e-pad d'an nebeutañ 200 vloaz goude ez eus bet devet tud all ha lakaet en douar[4].
D'an 18 a viz Eost 1882 e voe lakaet Stonehenge da vonumant rummet er Rouantelezh-Unanet dindan an dave 1010140[5]. Al lec'hienn hag an tiriad tro-dro dezhi a voe degemeret evel Glad bedel UNESCO d'an 28 a viz Du 1986 dindan an niverenn 373[6]. Ar monumant e-unan zo perc'hennet gant Kurunenn ar Rouantelezh-Unanet ha meret gant English Heritage ; gant an National Trust ez eo perc'hennet ha meret tiriad Stonehenge.
-
-
Stonehenge luc'hskeudennet e 1877
- ↑ (fr) Les critères de sélection @ UNESCO. Kavet : 18 Gen 25.
- ↑ (en) Stonehenge : Wiltshire England – How was it built? @ The Bradshaw Foundation. Kavet : 18 Gen 25.
- ↑ (en) Morgan, James. Dig pinpoints Stonehenge origins @ BBC, 21/09/2008. Kavet : 18 Gen 25.
- ↑ (en) Kennedy, Maez. Stonehenge may have been burial site for Stone Age elite, say archaeologists @ The Guardian, 09/03/2013. Kavet : 18 Genver 25.
- ↑ (fr) Stonehenge @ Historic England. Kavet : 18 Gen 25.
- ↑ (en) UNESCO. Kavet : 18 Gen 25.