Bela IV, kralj Ugarske

Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). Ako se pravilno ne potkrijepe pouzdanim izvorima, sporne rečenice i navodi mogli bi biti izbrisani. Pomozite Wikipediji tako što ćete navesti validne izvore putem referenci te nakon toga možete ukloniti ovaj šablon.

Béla IV
ugarsko-hrvatski kralj
Vladavina	21. septembar 1235 – 3. maj 1270
Prethodnik	Andrija II
Nasljednik	Stjepan V
Krunidba	14. oktobar, 1235 u Székesfehérváru
Supružnik	Marija Laskaris
Djeca	Sveta Kunigunda Sveta Margareta Katarina Arpad Ana Arpad Sveta Jolanda Elizabeta Arpad Konstanca Arpad Stjepan V, kralj Ugarske Bela, vojvoda Slavonije
Dinastija	Arpad
Otac	Andrija II, kralj Ugarske
Majka	Gertruda Andechs-Meran
Rođenje	29. novembar 1206.
Smrt	3. maj 1270.
Mjesto sahrane	Székesfehérvár

Bela IV (mađarski: Béla IV; 29. novembar 1206 – 3. maj 1270) bio je kralj Ugarske od 1235. do 1270. i vojvoda Štajerske od 1254. do 1258. Kao najstariji sin ugarskog kralja Andrije II, okrunjen je na inicijativu grupe uticajnih plemića tokom vladavine njegovog oca 1214. godine. Njegov otac, koji se oštro protivio Belinom krunisanju, je odbio da mu da pokrajinu kojom će vladati do 1220. godine. Godine 1220., Bela je imenovan za vojvodu Slavonije koji je imao juridikciju na Hrvatsku i Dalmaciju. U isto vrijeme, ženi se Marijom, kćerkom Teodora I Laskarisa, cara Nikeje. Od 1226. godine, upravljao je Transilvanijom kao vojvoda. Podržavao je kršćanske misionare u paganskom plemenu Kuman koji su nastanjivali istok ove pokrajine. Neki kumanski poglavica je priznao njegov suverenitet i dobio titulu kralja Kumanije 1233. godine. Nakon smrti kralja Andrije 21. septembra 1235. godine, Bela je naslijedio ugarsko prijestolje. On je pokušao da obnovi kraljevsku vlast, koja je bila smanjena tokom vladavine njegovog oca. U tu svrhu, revidirao je zemljišne grantove i povratio bivša kraljevska imanja, što doprinosi nezadovoljstvu plemića i prelata.

Mongoli napadaju Ugarsku i uništavaju Belinu vojsku u bici kod Mohija 11. aprila 1241. godine. On je pobjegao sa bojnog polja, ali su ga mongoli jurili do Trogira na obali Jadranskog mora. Iako je preživio invaziju, mongoli su devastirali zemlju prije njihovog neočekivanog povlačenja u martu 1242. godine. Bela je uveo radikalne reforme kako bi pripremio kraljevstvo za drugu mongolsku invaziju. Dozvolio je baronima i prelatima da podignu kamene tvrđave i postave svoje privatne oružane snage. Time je promovisao razvoj utvrđenih gradova. Tokom njegove vladavine, hiljade kolonista je stiglo iz Svetog rimskog carstva, Poljske i drugih susjednih regija kako bi se naselili na napuštenim imanjima. Svojim naporima u obnovi devastiranim prostora dobio je epitet "drugi osnivač države" (mađarski: második honalapító).

Nakon toga, uspostavio je odbrambeni savez protiv mongola sa knezom Kijeva Danilom Romanovičem, poljskim knezom Boleslavom V i drugim rusinskim prinčevima. Njegovi saveznici sa ga podržali u zauzimanju vojvodstva Štajerske 1254. godine, ali ga je izgubio od češkog kralja Otakara II šest godina kasnije. Tokom njegove vladavine, stvorena je velika tampon zona koja je uključivala Bosnu, Srbiju i druge zemlje na južnoj granici Ugarske. Njegov odnos sa najstarijim sinom i nasljednikom Stjepanom, je postao napet jer je kralj favorizirao kćerku Anu i najmlađeg sina Belu. Bio je prisiljen da ustupi teritorije Kraljevine Ugarske istočno od Dunava svom sinu Stjepanu, što je izazvalo građanski rat koji je trajao do 1266. godine. Ipak, Bela je bio poznat po svojoj pobožnosti i umro je kao franjevački tercijar, a njegove tri kćerke Kunigunda, Jolanda i Margareta su proglašene sveticama od strane Svete Stolice.