Italijanska umjetnost

Italijanska umjetnost je naziv za umjetničko stvaralaštvo na području današnje Italije koje obuhvata vremenske periode počevši od prahistorije pa sve do danas. Od antičkih vremena, Grci, Etruščani i Kelti naseljavali su italijansko poluostrvo. Brojni crteži na stijenama u Valcamonici stari su čak 8.000 godina p.n.e., a tu su i bogati ostaci etrurske umjetnosti iz hiljada grobnica, kao i bogati ostaci iz grčkih kolonija u Paestumu, Agrigentu i drugim mjestima. Uspostavom Rimskog Carstva došlo je do pojave nove dominantne italijanske i evropske sile. Rimski ostaci u Italiji su izuzetnog bogatstva, od velikih imperijalnih spomenika samog Rima do opstanka izuzetno očuvanih običnih građevina u Pompejima i susjednim mjestima. Nakon pada Rimskog Carstva, Italije je u Srednjem vijeku ostala važno središte, ne samo karolinške, otonske, umjetnosti svetih rimskih careva, normanske umjetnosti, već i bizantijske umjetnosti Ravenne i drugih lokaliteta.^[1] Italija je bila na čelu umjetničkog i intelektualnog razvoja tokom cijele renesanse (1300-1600), koja je svoj poticaj crpila iz preispitivanja klasičnog grčkog i rimskog svijeta. Počevši od predrenesanse Giotta, dostigla je poseban vrhunac u visokoj renesansi Antonella da Mesine, Leonarda da Vincija, Michelangela i Rafaella, čija su djela inspirisala umjetnike iz kasnije faze renesanse, poznate kao manirizam.^[2] Italija je zadržala svoju umjetničku dominaciju u 17. vijeku sa barokom (1600–1750), i u 18. vijeku sa neoklasicizmom (1750–1850). Danas je kulturni turizam postao glavni oslonac italijanske privrede. I barok i neoklasicizam nastali su u Rimu i proširili se na svu zapadnu umjetnost. Italija je zadržala prisustvo na međunarodnoj umjetničkoj sceni od sredine 19. vijeka pa nadalje, sa pokretima kao što su: macchiaioli, futurizam, metafizičko slikarstvo, Novecento Italiano, spacijalizam, Arte povera i transavangarda.

Italijanska umjetnost je utjecala na nekoliko velikih pokreta tokom više vijekova i imala središnju ulogu u zapadnoj kulturi. Tokom Srednjeg vijeka i renesanse, brojni dvorovi takmičili su se da privuku mnoštvo velikih umjetnika, među kojima slikare, arhitekte i skulptore stvarajući tako veliko umjetničko naslijeđe. Danas Italija ima važno mjesto na međunarodnoj umjetničkoj sceni, s nekoliko velikih umjetničkih galerija, muzeja i izložbi. Glavni umjetnički centri u zemlji su: Rim, Firenca, Venecija, Milano, Torino, Genova, Napulj, Palermo, Sirakuza i drugi gradovi. Italija je dom za 58 mjesta svjetske kulturne baštine, što je najveći broj od bilo koje zemlje na svijetu.^[1]

1. ^ ^{a b} "Italian Art Through History". widewalls.ch. Pristupljeno 15. 3. 2024.
2. ^ "The arts of Italy". britannica.com. Pristupljeno 15. 3. 2024.