Back Kambriese ontploffing Afrikaans الانفجار الكمبري Arabic Kembri partlayışı Azerbaijani Кембрыйскі выбух BE-X-OLD Камбрийски взрив Bulgarian Tarzhadenn gambrian Breton Explosió cambriana Catalan Kambrická exploze Czech Kambriske Eksplosion Danish Kambrische Explosion German
Ang Pagbutong Cambrian (hubad gikan sa Ingles, Cambrian Explosion) usa ka hitabo nga gibana-bana nga 541 milyon nga mga tuig na ang nakalabay sa panahon sa Cambrian kung diin hapit tanan nga ka-ulo sa mananap nagsugod sa pagpakita sa talaan sa possil. Kini milungtad sa mga 13 - 25 milyon nga mga tuig[1][2][3] ug miresulta sa pagkalainlain sa kadaghanan sa mga moderno nga sahi sa mga mananap. Kining hitabo inubanan sa mga nag-unang pagkalainlain sa ubang mga grupo sa mga organismo usab.[4][5][6][7]
Sa wala pa ang pagbuto sa Cambrian, kadaghanan sa mga organismo medyo yano, nga gilangkuban sa tagsatagsa nga mga selyula, o gagmay nga mga multicellular nga organismo, nga panagsama nga organisado sa mga kolonya. Samtang ang gikusgon sa pag-lainlain pagkahuman gipadali, ang lainlaing kinabuhi nahimong labi ka komplikado, ug nagsugod nga mahisama sa karon. Hapit tanan karon nga mga sahi sa mananap nagpakita sa kini nga panahon.
Mahinungdanong mga hitabo sa Pagbutong Kambriko | ||||||||||||||||||||||||||||||
−590 — – −580 — – −570 — – −560 — – −550 — – −540 — – −530 — – −520 — – −510 — – −500 — – −490 — – | "Stage 2" "Stage 3" "Stage 4" "Stage 5" "Stage 10" * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Baykonur glaciation * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * |
| ||||||||||||||||||||||||||||
- ↑ Calibrating rates of early Cambrian evolution, Science 1993, 261(5126), s. 1293–1298. SA Bowring, JP Grotzinger, CE Isachsen, AH Knoll, SM Pelechaty, P Kolosov
- ↑ Valentine, JW; Jablonski, D; Erwin, DH (1999). "Fossils, molecules and embryos: new perspectives on the Cambrian explosion". Development. 126 (5): 851–9. doi:10.1242/dev.126.5.851. PMID 9927587.
- ↑ Budd, Graham (2013). "At the origin of animals: the revolutionary cambrian fossil record". Current Genomics. 14 (6): 344–354. doi:10.2174/13892029113149990011. PMC 3861885. PMID 24396267.
- ↑ Zhuravlev, Andrey; Riding, Robert (2000). The Ecology of the Cambrian Radiation. Columbia University Press. ISBN 978-0-231-10613-9.
The Cambrian radiation was the explosive evolution of marine life that started 550,000,000 years ago. It ranks as one of the most important episodes in Earth history. This key event in the history of life on our planet changed the marine biosphere and its sedimentary environment forever, requiring a complex interplay of wide-ranging biologic and nonbiologic processes.
- ↑ Maloof, A. C.; Porter, S. M.; Moore, J. L.; Dudas, F. O.; Bowring, S. A.; Higgins, J. A.; Fike, D. A.; Eddy, M. P. (2010). "The earliest Cambrian record of animals and ocean geochemical change". Geological Society of America Bulletin. 122 (11–12): 1731–1774. Bibcode:2010GSAB..122.1731M. doi:10.1130/B30346.1.
- ↑ "New Timeline for Appearances of Skeletal Animals in Fossil Record Developed by UCSB Researchers". The Regents of the University of California. 10 November 2010. Retrieved 1 September 2014.
- ↑ Conway Morris, S. (2003). "The Cambrian "explosion" of metazoans and molecular biology: would Darwin be satisfied?". The International Journal of Developmental Biology. 47 (7–8): 505–15. PMID 14756326.