Apterygiformes

Apterygiformes

Enghraifft o:	tacson un eitem
Safle tacson	urdd
Rhiant dacson	Palaeognathae
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Kiwi
Ciwi brown (Apteryx mantelli)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Chordata
Dosbarth:	Aves
Urdd:	Apterygiformes
Teulu:	Apterygidae
Teiprywogaeth
Apteryx australis Shaw & Nodder, 1813
Rhywogaethau
Apteryx haastii Ciwi brith mawr Apteryx owenii Ciwi brith bach Apteryx rowi Apteryx australis Ciwi brown Apteryx mantelli
Dosbarthiad y Ciwis
Cyfystyron
Stictapteryx Iredale & Mathews, 1926 Kiwi Verheyen, 1960

Urdd o adar na fedrant hedfan yw'r Apterygiformes neu ar lafar, y Ciwïod. Mae'r erthygl hon yn cyfeirio at yr urdd, y teulu (Apterygidae) a'r rhywogaeth. Maent yn y genws Apteryx ac yn frodorol o Seland Newydd.

Mae maint y ciwi yn debyg i'r Iâr. Dyma'r lleiaf o'r adar gwastatfron, y ratites, sydd hefyd yn cynnwys yr estrys, yr emiwiaid, y rhea a'r corgasowarïaid. Gan y grŵp yma o adar y ceir yr wyau mwayf - mewn cyfartaledd a maint yr iâr.^[1]

Denges DNA yr Apterygiformes eu bod yn perthyn yn agos iawn i'r Aepyornithiformes a elwir ar lafar yn aderyn eliffantaidd, oherwydd ei faint anferthol, ond sydd bellach wedi darfod. Ceir pum rhywogaeth hawdd eu hadnabod. Mae dau ohonynt yn cael eu hystyried 'mewn perygl o ddiflanu o'r gwyllt' h.y. ar Restr Goch yr IUCN fel 'Bregus'. Caiff un arall ei ystyried 'mewn perygl' a'r llall 'mewn perygl difrifol'. Effaith torri coed yw hyn yn bennaf.^[2][2][3][4]

Rhestr Wicidata:

teulu	enw tacson	delwedd
Ciwi brith bach	Apteryx owenii
Ciwi brith mawr	Apteryx haastii
Ciwi brown	Apteryx australis

1. ↑ "Birds: Kiwi". San Diego Zoo. Cyrchwyd 2008-09-19.
2. ↑ ^{2.0 2.1} Mitchell, K. J.; Llamas, B.; Soubrier, J.; Rawlence, N. J.; Worthy, T. H.; Wood, J.; Lee, M. S. Y.; Cooper, A. (2014-05-23). "Ancient DNA reveals elephant birds and kiwi are sister taxa and clarifies ratite bird evolution". Science 344 (6186): 898–900. doi:10.1126/science.1251981. PMID 24855267.
3. ↑ Little kiwi, huge extinct elephant bird were birds of a feather, IN: The Times of India, http://timesofindia.indiatimes.com/home/science/Little-kiwi-huge-extinct-elephant-bird-were-birds-of-a-feather/articleshow/35496303.cms
4. ↑ News in Science, AU: ABC, http://www.abc.net.au/science/news/stories/s243830.htm