Brithdegyll cylchog Panaeolus cinctulus | |
---|---|
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Fungi |
Dosbarth: | |
Urdd: | Agaricales |
Teulu: | Bolbitiaceae |
Genws: | Panaeolus[*] |
Rhywogaeth: | Panaeolus cinctulus |
Enw deuenwol | |
Panaeolus cinctulus |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Bolbitiaceae yw'r Brithdegyll cylchog (Lladin: Panaeolus cinctulus; Saesneg: Banded Mottlegill).[1] 'Y Brithdegyll' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. 'Brith' yw 'gyda smotiau' a 'thegyll' yw lluosog 'tagell'. Mae'r teulu Bolbitiaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
O'u bwyta, gall y ffwng yma gael effaith seicoweithredol; gall hyn arwain at newidiadau mewn canfyddiad (perception), hwyliau'r person, ymwybyddiaeth, gwybyddiaeth neu ymddygiad y person.
Mae'r rhywogaeth hon hefyd i'w chanfod yn byw ar dwyni glan y môr, yng Nghymru.[2]
Lliw sborau'r fadarchen hon yw du. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un siâp cloch. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.