Back وتيد مطوي Arabic وتيد مطوى ARZ Paxillus involutus AST Свінуха тонкая Byelorussian Обикновена киселка Bulgarian Paxillus involutus Catalan Paxillus involutus CEB Čechratka podvinutá Czech Kahler Krempling German Paxillus involutus English
| Cantel mewndro brown Paxillus involutus
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Boletales |
| Teulu: | Paxillaceae |
| Genws: | Paxillus[*] |
| Rhywogaeth: | Paxillus involutus |
| Enw deuenwol | |
| Paxillus involutus (Batsch) Fr. | |
.jpg)
.jpg)
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Paxillaceae yw'r Cantel mewndro brown (Lladin: Paxillus involutus; Saesneg: Brown Rollrim).[1] Y Cantelau yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Cantel yw'r rhan llorwedd o het, rim yn Saesneg. Gelwir 'silk hat yn Gymraeg yn 'het gantel lydan'. Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Madarch mewndro. Mae'r teulu Paxillaceae yn gorwedd o fewn urdd y Boletales.
Pe bai person yn ei fwyta, yna fel arfer, gall achosi marwolaeth y person hwnnw. Mae nifer o ffyngau'n perthyn i'r grwp hwn (gw. ffyngau marwol). Mae'r cemegolion o fewn y ffwng yma'n wenwynig.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Awstralia, Asia, Gogledd America a De America.
Lliw sborau'r fadarchen hon yw brown. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un wedi'i wasgu. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel mycorhisa.
- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.