Cap hud

Madarchen sy'n cynnwys y cyfansoddyn seicoweithredol psilocybin, yw'r Cap hud (enw gwyddonol: psilocybe semilanceata), a adwaenir hefyd fel y fadarchen hud. 'Y Capiau Gwinau' yw’r enw ar lafar ar y grwp mae’r ffwng yma’n perthyn iddo, ond nid yw’n derm gwyddonol.

O blith holl rywogaethau y madarch psilocybin, hon yw un o'r rhai mwyaf cyffredin ac ynddi hithau y mae'r gyfran uchaf o psilocybin, ac felly mae'n un o'r cryfaf.

Mae ganddi gap pigfain adnabyddus, nid annhebyg i siâp cloch hyd at 2.5mm ar ei thraws gydag allwthiad megis tethen ar ei phen. Gall lliw y cap amrywio rhwng melyn a brown gyda rhychau rheiddiol. Mae ei choes fel arfer yn hirfain a'r un lliw â'r cap, neu ychydig yn oleuach. Mae ei sborau'n lliw hufen pan fo'r fadarchen yn ifanc, ond wrth iddi aeddfedu, trônt yn fwy porffor: mesurant rhwng 6.5 a 8.5 micrometr.^[2]

Tyf y fadarchen hon mewn dolydd a phorfeydd gwelltog, yn enwedig os ydynt yn llaith ac yn wynebu tua'r gogledd ac wedi eu gwrteithio gan ymgarthion defaid a gwartheg. Ond yn annhebyg i ambell i rywogaeth psilocybin arall, nid yw'r psilocybe semilanceata yn tyfu'n uniongyrchol ar yr ymgarthion; yn hytrach, mae'n rhywogaeth saprobig sydd yn ymborthi ar wreiddiau glaswellt sydd yn pydru.

1. ↑ "Psilocybe semilanceata (Fr.) P. Kumm. 1871". MycoBank. International Mycological Association. Cyrchwyd 2010-11-15.
2. ↑ Ammirati J, Traquair JA, Horgen PA. (1985). Poisonous Mushrooms of the Northern United States and Canada. Ottawa, Canada: Fitzhenry & Whiteside in cooperation with Agriculture Canada. t. 149. ISBN 978-0-88902-977-4. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)