Cymraeg

Cymraeg ( gwrando )
Ynganiad IPA	[kəmˈraːiɡ]
Siaredir yn	Y Deyrnas Unedig (Cymru, Lloegr), yr Ariannin (Talaith Chubut)
Cyfanswm siaradwyr	Cymru: 538,300 (2021) (17.8% o boblogaeth Cymru yn 2021, gan gynnwys siaradwyr L1 ac L2) (ystadegyn swyddogol) Lloegr: 110,000 (2007, amcangyfrifiad)[1] Yr Ariannin (Patagonia): 1,500–5,000[2][3][4] Canada: <3,885 (L1)[5] (2011) Awstralia: 1,737[6]
Teulu ieithyddol	Indo-Ewropeaidd Celteg Celteg Ynysig Brythoneg Brythoneg Gorllewinol Cymraeg ( gwrando )
System ysgrifennu	Yr wyddor Ladin (Amrywiolyn Cymru)
Statws swyddogol
Iaith swyddogol yn	Cymru
Rheoleiddir gan	— Llywodraeth Cymru — Aled Roberts, Comisiynydd y Gymraeg (ers 1 Ebrill 2019)[7]
Codau ieithoedd
ISO 639-1	cy
ISO 639-2	wel (B)	cym (T)
ISO 639-3	cym
Wylfa Ieithoedd	50-ABA
Canran o siaradwyr y Gymraeg yng Nghyfrifiad 2011 Trelew Rawson Gaiman Porth Madryn Trevelin Dolavon Esquel Aneddiadau Cymraeg yn Chubut

Cymraeg
Iaith Gramadeg Morffoleg Orgraff Seinyddiaeth Yr wyddor Cymraeg llafar Cymraeg ysgrifenedig Benthyg geiriau
Hanes Trawsnewidiad y Frythoneg i'r Gymraeg Cymraeg Cynnar Hen Gymraeg Cymraeg Canol Cymraeg Modern Cynnar Cymraeg Modern Diweddar Hanes siaradwyr, tiriogaeth a statws y Gymraeg Addysg Gymraeg
Diwylliant Cerddoriaeth Eisteddfod Ffilm Llenyddiaeth Theatr Cyfryngau Papurau newydd Radio Rhyngrwyd Teledu
Tafodieithoedd Cymraeg y gogledd Cymraeg y de Y Bowyseg Y Ddyfedeg Y Wenhwyseg Y Wyndodeg Cymraeg y Wladfa Wenglish
Mudiadau a sefydliadau Bwrdd yr Iaith Gymraeg Cymdeithas yr Iaith Y Cymmrodorion Cymuned Merched y Wawr Yr Urdd
WiciBrosiect Cymru
v t e

Aelod o'r gangen Frythonaidd o'r ieithoedd Celtaidd a siaredir yn frodorol yng Nghymru, gan Gymry a phobl eraill ar wasgar yn Lloegr, a chan gymuned fechan yn Y Wladfa, yr Ariannin^[8] yw'r Gymraeg (hefyd Cymraeg heb y fannod).

Yng Nghyfrifiad y DU (2011), darganfuwyd bod 19% (562,000) o breswylwyr Cymru (tair blwydd a throsodd) yn gallu siarad Cymraeg. O'r ffigwr hwn, darganfuwyd bod 77% (431,000) yn gallu siarad, darllen, ac ysgrifennu'r iaith; dywedodd 73% o breswylwyr Cymru (2.2 miliwn) fod dim sgiliau yn y Gymraeg ganddynt.^[9] Gellir cymharu hwn â Chyfrifiad 2001, a ddarganfu fod 20.8% o'r boblogaeth yn gallu siarad Cymraeg, gyda 57% (315,000) o'r ffigwr hon yn dweud eu bod yn rhugl yn yr iaith.^[10]

Mae'r Gymraeg yn un o'r 55 o ieithoedd i gael eu cynnwys fel cyfarchiad ar Record Aur y Voyager er mwyn cynrychioli'r Ddaear yn rhaglen Voyager NASA a lansiwyd ym 1977.^[11] Mae pob cyfarchiad yn unigryw i'r iaith, a dywed y Gymraeg "Iechyd da i chwi yn awr ac yn oesoedd".^[12]

Mae Mesur y Gymraeg 2011 (Cymru) yn rhoi statws swyddogol i'r Gymraeg yng Nghymru,^[13] lle mai'r Gymraeg yw'r unig iaith Geltaidd sydd yn swyddogol de jure mewn unrhyw ran o'r Deyrnas Unedig.

1. ↑ Hywel Jones. "Estimation of the number of Welsh speakers in England" (PDF). calls.ac.uk.
2. ↑ Devine, Darren (2013-03-30). "Patagonia's Welsh settlement was 'cultural colonialism' says academic". Wales Online. Cardiff: Trinity Mirror. Cyrchwyd 6 May 2017. Now, though 50,000 Patagonians are thought to be of Welsh descent, the number of Welsh speakers is believed to be between only 1,500 and 5,000.
3. ↑ "Wales and Patagonia". Wales.com – The official gateway to Wales. Welsh Government. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 5 Ebrill 2018. Cyrchwyd 22 Mai 2016. Today the province of Chubut, where most Welsh immigrants settled, has a population of 550,000 people. Of these, some 50,000 can claim Welsh ancestry and 5,000 speak the Welsh language.
4. ↑ Prior, Neil (2015-05-30). "Patagonia 150 years on: A 'little Wales beyond Wales'". BBC News (yn Saesneg). Cyrchwyd 2020-07-30.
5. ↑ "Population of immigrant mother tongue families, showing main languages comprising each family, Canada, 2011". Statistics Canada. Cyrchwyd 21 August 2017.
6. ↑ "Cultural diversity: Census 2021". Australian Bureau of Statistics. 12 January 2022. Cyrchwyd 8 October 2023.
7. ↑ "Comisiynydd y Gymraeg". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-05-17. Cyrchwyd 2020-10-16.
8. ↑ Gwall wrth ddefnyddio Nodyn:Dyf new: mae'r paramedr teitl yn angenrheidiol.
9. ↑ Adroddiad 2012 gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol: http://ons.gov.uk/ons/rel/census/cyfrifiad-2011/ystadegau-allweddol-ar-gyfer-awdurdodau-unedol-yng-nghymru/stb-2011-key-statistics-for-wales---welsh.html
10. ↑  2004 Welsh Language Use Survey: the report.
11. ↑ (Saesneg) Greetings to the Universe in 55 Different Languages. NASA.
12. ↑ (Saesneg) Welsh greetings. NASA.
13. ↑ (Cymraeg) Llywodraeth Cymru - Mesur Iaith Gymraeg yn derbyn Cydsyniad Brenhinol.