Deddfwrfa

Deddfwrfa

Math	cynulliad, state power, corff awdurdodol
Rhan o	llywodraeth, political power
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae deddfwrfa ^[1] yn gynulliad ystyriol gyda'r awdurdod i ddeddfu ar gyfer endid gwleidyddol fel gwladwriaeth, talaith neu ddinas fawr. Mae deddfwrfeydd yn ffurfio rhannau pwysig o'r mwyafrif o lywodraethau; yn y model gwahanu pwerau, maent yn aml yn cael eu cyferbynnu â Gweithrediaeth ^[2] a Barwniaeth ^[3] y llywodraeth. Ceir y cofnod cynharaf o'r gaith "deddfwrfa" o 1874.^[4]

Fel rheol, gelwir deddfau a ddeddfir gan ddeddfwrfeydd yn ddeddfwriaeth sylfaenol neu Deddfwriaeth cynradd.^[5] Yn ogystal, gall deddfwrfeydd arsylwi a llywio gweithredoedd llywodraethu, gydag awdurdod i ddiwygio'r gyllideb dan sylw. Ceir reolau lleol ar ba ddeddfwriaeth sy'n cael ei ganiatáu i bob deddfwrfa neu siambr, ei wneud.

Gelwir aelodau deddfwrfa yn ddeddfwyr neu seneddwyr neu cynghorwyr. Mewn democratiaeth, deddfwyr sy'n cael eu hethol yn fwyaf cyffredin, er bod etholiad anuniongyrchol a phenodiad gan y weithrediaeth hefyd yn cael eu defnyddio, yn enwedig ar gyfer deddfwrfeydd dwysiambrog sy'n cynnwys siambr uchaf.

1. ↑ "Legislature". Termau.Cymru. Cyrchwyd 5 Medi 2024.
2. ↑ "The Executive". Termau.Cymru. Cyrchwyd 5 Medi 2024.
3. ↑ http://termau.cymru/#judiciary
4. ↑  deddwrfa. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 10 Awst 2022.
5. ↑ "Primary Legislation". Termau.Cymru. Cyrchwyd 5 Medi 2024.