Back حل الأديرة Arabic Цюдараўская секулярызацыя Byelorussian Dissolució dels monestirs Catalan Rušení anglických klášterů Czech Auflösung der englischen Klöster German Dissolution of the monasteries English Dissolvo de la monaĥejoj Esperanto Disolución de los monasterios Spanish Dissolution des monastères French Díscaoileadh na Mainistreacha Irish
 | |
| Enghraifft o: | gweithred gyfreithiol  |
|---|---|
| Math | secularization, Suppression of Monasteries |
| Dechreuwyd | 1536 |
| Daeth i ben | 1541 |
Digwyddodd diddymu'r mynachlogydd yng Nghymru a Lloegr rhwng 1536 a 1541 yn ystod teyrnasiad y brenin Harri VIII o Loegr.
Roedd y mynachlogydd canoloesol yn sefydliadau pwysig iawn yn hanes a diwylliant y ddwy wlad ond erbyn diwedd yr Oesoedd Canol roeddent wedi dirywio'n sylweddol. Ar un adeg roedd mynachlogydd Cymru - yn arbennig y tai Sistersaidd - yn ganolfannau dysg a chrefydd lle ceid nawdd a chroeso i'r beirdd. Dioddefodd y mynachlogydd effeithiau economaidd a chymdeithasol y Pla Du yn y 14g a rhyfeloedd niferus yn y ganrif ddilynol. Roedd yr Eglwys ei hun wedi troi'n fydol ac roedd cyflwr y mynachlogydd yn adlewyrchu hynny. Roedd llawer ohonynt wedi gwerthu eu tiroedd i foneddigion lleol ac roedd nifer y mynachod yn isel.
Penderfynodd Harri VIII fod yn rhaid cael gwared â'r tai crefydd fel rhan o'i ymgais i sefydlu ei hun fel pennaeth Eglwys Loegr. Anfonodd gomisiynwyr i archwilio cyflwr y mynachlogydd, a chafodd adroddiad ar werth y tai dan y teitl Valor Ecclesiasticus; ymhlith y goruchwylwyr yng Nghymru roedd Elis Prys (y Doctor Coch) o Blas Iolyn.[1] O ganlyniad caewyd 48 o dai yng Nghymru (bron y cyfan) yn 1536 ac erbyn diwedd y degawd nid oedd yr un mynachlog ar ôl.[2]
- ↑ "PRYS, ELIS (1512? - 1595?) ('Y Doctor Coch') o Blas Iolyn. | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-06-14.
- ↑ "Y Mynachlogydd | Llyfrgell Genedlaethol Cymru". www.llyfrgell.cymru. Cyrchwyd 2020-06-14.