_-_Oct_2024_10.png) | |
| Math | eglwys  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Henllan |
| Sir | Henllan |
| Gwlad |  Cymru |
| Uwch y môr | 126.1 metr |
| Cyfesurynnau | 53.2017°N 3.46508°W |
 | |
| Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd II* |
| Cysegrwyd i | Sadwrn |
| Manylion | |
Eglwys o'r 11g a ailadeiladwyd yn sylweddol rhwng 1807 a 1809 yw Eglwys Sant Sadwrn, Henllan a saif ym mhen ucha'r pentre bychan hwn. Cofrestrwyd yr eglwys a'r clochdy cyfagos yn Hydref 1950, Gradd II*. Lleolir Henllan yng ngorllewin Sir Ddinbych (cyfeiriad grid SJ023681) - ar groesffordd wledig tua 3 milltir i'r gogledd-orllewin o dref Dinbych, ar yr hen lôn o'r dref honno i Lansannan. Fel y dywedodd Thomas Pennant yn 1879, nodwedd amlycaf yr eglwys ydy'r bwlch enfawr sydd rhyngddi a thŵr enfawr y clochdy. Ymgorfforwyd ynddi nifer o srwythurau'r hen eglwys, gyda rhai'n dyddio i'r 11g.
Yn y fynwent ceir bedd yr emynydd Hugh Jones, Maes Glasau ac a gofir yn bennaf am ei emyn 'O tyn y gorchudd yn y mynydd hyn', a ddisgrifwyd gan O. M. Edwards fel "yr emyn gorau yn yr iaith Gymraeg." Cyhoeddodd yn ogystal ddwy gyfrol o gerddi ac emynau, Gardd y Caniadau (1776) a Hymnau Newyddion (1797).