Math | cwmwd, cantref ![]() |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Rhan o'r canlynol | Cantref Gwarthaf ![]() |
Sir | Sir Gaerfyrddin ![]() |
Gwlad | ![]() |
Gerllaw | Afon Gwili ![]() |
Yn ffinio gyda | Derllys, Ystlwyf, Peuliniog, Emlyn Is Cuch, Emlyn Uwch Cuch, Mabudrud, Gwidigada ![]() |
Cyfesurynnau | 51.899°N 4.332°W ![]() |
![]() | |
Cwmwd yng Nghantref Gwarthaf, Dyfed, oedd Elfed. Bu'n rhan o hen deyrnas Dyfed ac wedyn Deheubarth.
Gorweddai ar lannau gorllewinol Afon Gwili yng ngogledd-ddwyrain y cantref gan ffinio â chymydau Derllys, Ystlwyf a Peuliniog yn y cantref hwnnw, i'r de, a gydag Emlyn Is Cuch ac Emlyn Uwch Cuch i'r gogledd, a chymydau Mabudrud a Gwidigada yn y Cantref Mawr a chantref Chantref Cydweli i'r dwyrain. Ei ganolfan bwysicaf oedd Cynwyl Elfed.
Yn y 13g fe'i cyplyswyd â Derllys a Gwidigada gan ffurfio felly ran bwysig o'r Sir Gaerfyrddin yn ddiweddarach.