Gwalchwyfyn y friwydd

Hyles gallii
Hyles gallii
Hyles gallii oedolyn yn yfed
Statws cadwraeth
Heb ei werthuso (IUCN 3.1)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Arthropoda
Dosbarth:	Insecta
Urdd:	Lepidoptera
Teulu:	Sphingidae
Genws:	Hyles
Rhywogaeth:	H. gallii
Enw deuenwol
Hyles gallii (Rottemburg, 1775)[1]
Cyfystyron
Sphinx gallii von Rottemburg, 1775 Sphinx galli Denis & Schiffermüller, 1775 Deilephila canadensis Guenée, 1868 Deilephila chamaenerii Harris, 1839 Deilephila galii Kirby, 1892 Deilephila intermedia Kirby, 1837 Deilephila oxybaphi Clemens, 1859 Sphinx epilobii Harris, 1833 Celerio galii Kuznetsova, 1906 Celerio gallii chishimana Matsumura, 1929 Celerio gallii flavescens Closs, 1920 Celerio gallii grisea Tutt, 1904 Celerio gallii grisescens Bandermann, 1932 Celerio gallii heliophila Eichler, 1971 Celerio gallii incompleta Tutt, 1904 Celerio gallii lata Tutt, 1904 Celerio gallii nepalensis Daniel, 1961 Celerio gallii pallida Tutt, 1904 Celerio gallii postrufescens Lempke, 1959 Celerio gallii sachaliensis Matsumura, 1929 Celerio gallii scholzi Stephan, 1924 Celerio gallii stricta Tutt, 1904 Celerio gallii testacea (Wladasch, 1933) Celerio gallii tibetanica Eichler, 1971 Deilephila gallii cuspidata Fritsch, 1916 Deilephila gallii dentata Gschwandner, 1912 Deilephila gallii lutea Gschwandner, 1912 Deilephila gallii maculifera Klemensiewicz, 1912

Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw gwalchwyfyn y friwydd, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy gwalchwyfynod y friwydd; yr enw Saesneg yw Bedstraw Hawk-moth, a'r enw gwyddonol yw Hyles gallii.^[2][3] Ystyr y gair "briwydd" ydy brigau mân neu "manwydd" (Saesneg: brushwood).

Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnyws mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd.

Wedi deor o'i ŵy mae'r gwalchwyfyn y friwydd yn lindysyn sy'n bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.

1. ↑ "CATE Creating a Taxonomic eScience - Sphingidae". Cate-sphingidae.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-04-19. Cyrchwyd 2011-10-25.
2. ↑  Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Adalwyd ar 29 Chwefror 2012.
3. ↑ Geiriadur enwau a thermau ar Wefan Llên Natur. Adalwyd 13/12/2012.