Gwalchwyfyn yr yswydd

Sphinx ligustri
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Arthropoda
Dosbarth:	Insecta
Urdd:	Lepidoptera
Teulu:	Sphingidae
Genws:	Sphinx
Rhywogaeth:	S. ligustri
Enw deuenwol
Sphinx ligustri Linnaeus, 1758[1]
Cyfystyron
Sphinx chishimensis Matsumura, 1929 Sphinx spiraeae Esper, 1800 Sphinx ligustri albescens Tutt, 1904 Sphinx ligustri amurensis Oberthür, 1886 Sphinx ligustri brunnea Tutt, 1904 Sphinx ligustri brunnescens (Lempke, 1959) Sphinx ligustri cingulata (Lempke, 1964) Sphinx ligustri eichleri Eitschberger, Danner & Surholt, 1992 Sphinx ligustri fraxini Dannehl, 1925 Sphinx ligustri grisea (Closs, 1917) Sphinx ligustri incerta Tutt, 1904 Sphinx ligustri intermedia Tutt, 1904 Sphinx ligustri lutescens Tutt, 1904 Sphinx ligustri nisseni Rothschild & Jordan, 1916 Sphinx ligustri obscura Tutt, 1904 Sphinx ligustri pallida Tutt, 1904 Sphinx ligustri perversa Gehlen, 1928 Sphinx ligustri postrufescens (Lempke, 1959) Sphinx ligustri rosacea Rebel, 1910 Sphinx ligustri seydeli Debauche, 1934 Sphinx ligustri subpallida Tutt, 1904 Sphinx ligustri typica Tutt, 1904 Sphinx ligustri unifasciata Gschwandner, 1912 Sphinx ligustri weryi Rungs, 1977 Sphinx ligustri zolotuhini Eitschberger & Lukhtanov, 1996

Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw gwalchwyfyn yr yswydd, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy gwalchwyfynod yr yswydd; yr enw Saesneg yw Privet Hawk-moth, a'r enw gwyddonol yw Sphinx ligustri.^[2][3] Mae hyd ei adenydd yn 12 centimetr (4.7 mod).

Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnyws mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd.

Wedi deor o'i ŵy mae'r gwalchwyfyn yr yswydd yn lindysyn sy'n bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.

1. ↑ "CATE Creating a Taxonomic eScience - Sphingidae". Cate-sphingidae.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-11-26. Cyrchwyd 2011-11-01.
2. ↑  Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Adalwyd ar 29 Chwefror 2012.
3. ↑ Geiriadur enwau a thermau ar Wefan Llên Natur. Adalwyd 13/12/2012.