Helygen

Salix
Salix alba 'Vitellina-Tristis' Morton Arboretum acc. 58-95*1
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Plantae
Ddim wedi'i restru:	Angiosperms
Ddim wedi'i restru:	Eudicots
Ddim wedi'i restru:	Rosids
Urdd:	Malpighiales
Teulu:	Salicaceae
Llwyth:	Saliceae[1]
Genws:	Salix L.
Rhywogaethau
Tua 400.[2] Gweler: Rhestr o goed helyg

Coeden fechan, ysgafn ydy'r helygen (Lladin: salix; Saesneg: willow) a cheir tua 400 gwahanol math^[2] o'r coed collddail a llwyni hyn. Y gair lluosog amdani yw helyg fel yn y gân honno gan Meic Stephens: Cwm y Pren Helyg. Mae'r goeden hon yn fwyaf cyffredin mewn tir gwlyb yng ngwleddydd hinsawdd oer Hemisffer y Gogledd. Fel sy'n digwydd yn aml mewn benthyciadau o'r Lladin mae'r ddwy lythyren "s" a "h" yn cyfnewid; benthyciad yw'r gair "helyg" o "salix", felly, diolch i'r ymwelwyr Rhufeinig ddwy fil o flynyddoedd yn ôl.

Tyf y rhywogaethau arctig ac alpaidd yn debycach i lwyni isel na choed, e.e. anaml iawn mae'r Salix herbacea yn tyfu'n uwch na 6 cm (2 fodfedd), er ei fod yn lledaenu'n wyllt dros wyneb y tir.

Mae helyg yn croes-ffrwythloni'n hawdd, a cheir llawer o wahanol rywogaethau oherwydd hyn. Mae'n eitha rhwydd creu amrywiad annaturiol ohoni fel a wnaed gyda'r helygen wylofus (Salix × sepulcralis), sydd wedi'u haddasu o'r helygen Peking (Salix babylonica) o Tsieina a'r helygen wen (Salix alba) o Ewrop.

1. ↑ "Genus Salix (willows)". Taxonomy. UniProt. Cyrchwyd 2010-02-04.
2. ↑ ^{2.0 2.1} Mabberley, D.J. 1997. The Plant Book, Cambridge University Press #2: Caergrawnt.