Back Jove Irlanda Catalan Junges Irland German Young Ireland English Joven Irlanda Spanish Irlandako Gazteria Basque Nuori Irlanti Finnish Jeune Irlande French Éire Óg Irish Irlanda Nova Galician Giovane Irlanda Italian
 | |
| Enghraifft o: | mudiad gwleidyddol  |
|---|---|
| Idioleg | cenedlaetholdeb |
| Daeth i ben | 1849 |
| Dechrau/Sefydlu | 1842 |
| Gwladwriaeth | Ireland |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mudiad cenedlaetholgar chwyldroadol Gwyddelig a weithredodd tua chanol y 1840au oedd Iwerddon Ifanc, hefyd Iwerddon Ieuanc (Saesneg: Young Ireland a Gwyddeleg: Éire Óg). Wedi'i grwpio o amgylch The Nation wythnosol yn Nulyn, aeth i'r afael â chyfaddawdau a chlericaliaeth y mudiad cenedlaethol mwy, Repeal Association dan arweinad Daniel O'Connell, yr ymneilltuodd oddi wrtho yn 1847. Gydag anobaith, yn wyneb y Newyn Mawr, am unrhyw gwrs arall, yn 1848 ceisiodd Gwyddelod Ieuainc wrthryfela. Yn dilyn arestio ac alltudiaeth y rhan fwyaf o'u prif ffigurau, rhannodd y mudiad rhwng y rhai a gariodd yr ymrwymiad i "rym corfforol" ymlaen i'r Frawdoliaeth Wyddelig Weriniaethol, a'r rhai a geisiodd adeiladu "Cynghrair Gogledd a De" (The League of North and South) yn cysylltu plaid seneddol Wyddelig annibynnol i gynnwrf tenantiaid dros ddiwygio tir.
Bu i beth o asbri a dyheuadau Iwerddon Ifanc ysbrydoli mudiad Cymru Fydd hanner can mlynedd yn hwyrach, er heb yr ochr dreisiol.