Lipid

Lipid

Enghraifft o:	imprecise class of chemical entities
Math	cyfansoddyn organig
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Grŵp eang o foleciwlau sy'n digwydd yn naturiol ydy lipidau. Maent yn cynnwys brasterau, cwyrau, sterolau, fitaminau hydawdd mewn braster (megis fitaminau A, D, E a K), monoglyseridau, diglyseridau, ffosffolipidau, ac eraill. Prif swyddogaethau biolegol lipidau yw storio egni, fel elfennau strwythurol cellbilenni, ac fel moleciwlau signalu.

Yn gyffredinol, gellir diffinio lipidau fel moleciwlau bychan hydroffobig neu amffiffilaidd; mae natur amffiffilaidd rhai lipidau yn eu galluogi i greu strwythurau megis pothelli, liposomau, neu cellbilenni mewn amgylchedd dyfrog. Tarddia lipidau biolegol yn gyfangwbl neu'n rhannol mewn dau fath penodol o is-unedau biogemegol neu "flociau adeiladu": y grŵpiau cetonasyl ac isoprene.^[1] Gan ddefnyddio'r dechneg hon, gellir rhannu lipidau i mewn i wyth categori: asylau brasterog, glyserolipidau, glyseroffosffolipidau, sphingolipidau, sacarolipidau a polycetidau (sy'n deillio o gyddwyso is-unedau cetoasyl); a lipidau sterol a prenol lipids (sy'n deillio o gyddwyso is-unedau isoprene).

1. ↑ Journal of Lipid Research 46 (5): 839–61. 2005. doi:10.1194/jlr.E400004-JLR200. PMID 15722563.