Llanddewi Brefi

Llanddewi Brefi

Math	cymuned, pentref
Enwyd ar ôl	Dewi Sant
Poblogaeth	640, 624
Daearyddiaeth
Sir	Ceredigion
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	11,266 ha
Cyfesurynnau	52.1796°N 3.9568°W
Cod SYG	W04000373
Cod OS	SN662553
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Elin Jones (Plaid Cymru)
AS/au y DU	Ben Lake (Plaid Cymru)
Statws treftadaeth	Henebion Cenedlaethol Cymru
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Gweler hefyd Llanddewi.

Pentref a chymuned yng Ngheredigion, Cymru, yw Llanddewi Brefi^[1][2] neu Llanddewibrefi.^[3] Saif yng nghanol cefn gwlad yn ne-ddwyrain y sir ar ffordd y B4343, tua 4 milltir i'r de o Dregaron. Fe'i sefydlwyd tua'r 6g. Mae tua 500 o bobl yn byw yno.

Gelwir y pentref yn Llanddewi Brefi am ei fod yn sefyll ar lan Afon Brefi, un o ledneintiau Afon Teifi.

Er nad yw'n lle mawr, mae gan Llanddewi Brefi ran bwysig yn hanes Cristnogaeth yng Nghymru. Yn ôl traddodiad, cynhaliodd Dewi Sant, nawddsant Cymru, Synod Brefi yno. Rhoddodd hynny enw'r pentref ac mae eglwys y plwyf, sy'n dyddio o'r 12g, yn arddangos cerflun ohono. Fe adeiladwyd yr eglwys ar dwyn, lle dwedir y cafodd y ddaear ei chodi'n wyrthiol dan draed Dewi Sant, er mwyn caniatáu iddo gael ei glywed yn glirach gan y bobl ymgynnulledig.

Hawliodd Llanddewi Brefi sylw'r cyfryngau ar ddechrau'r 2000au yn sgil y rhaglen gomedi Little Britain ar y BBC a'r cymeriad Daffyd (sic), yr unig ddyn hoyw yn y pentref. Am gyfnod, bu nifer o wylwyr y rhaglen yn mynd i'r pentref i gael tynnu llun ger yr arwydd i mewn a chafodd hwnnw ei ddwyn sawl gwaith gan ffans o'r gyfres.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Elin Jones (Plaid Cymru)^[4] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).^[5]

1. ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 14 Hydref 2021.
2. ↑ British Place Names; adalwyd 27 Rhagfyr 2021
3. ↑ Sillafiad Cymdeithas Enwau Lleoedd Cymru a Gwyddoniadur Cymru (Gwasg Prifysgol Cymru, 2008), t. 549
4. ↑ "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-12-27.
5. ↑ Gwefan Senedd y DU