Llanfair, Gwynedd

Llanfair

Math	cymuned, pentref
Poblogaeth	453, 380
Daearyddiaeth
Sir	Gwynedd
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	1,807.99 ha
Cyfesurynnau	52.8399°N 4.1133°W
Cod SYG	W04000077
Cod OS	SH576291
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Mabon ap Gwynfor (Plaid Cymru)
AS/au y DU	Liz Saville Roberts (Plaid Cymru)
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Am bentrefi eraill sydd a "Llanfair" yn rhan o'r enw, gweler Llanfair (gwahaniaethu).

Pentref, cymuned a phlwyf eglwysig yn Ngwynedd, Cymru, yw Llanfair ( ynganiad ). Saif ger y briffordd A496 tua milltir a hanner i'r de o Harlech, hanner ffordd rhwng y dref honno a phentref Llanbedr. Ar un adeg bu gwaith llechi yn bwysig i'r economi lleol.

Mae'r pentref dafliad carreg o lan y môr gyda golygfa dros Fae Ceredigion i benrhyn Llŷn a bryniau Eryri. I'r gogledd mae Morfa Harlech yn dechrau ac yn ymestyn i'r Traeth Bach. Y tu ôl i'r pentref, i'r dwyrain, mae rhes o fryniau'n codi; ceir nifer o hynafiaethau arnynt, yn cynnwys siambrau claddu a meini hirion. I'r de-orllewin, hanner milltir i ffwrdd, ceir pentref bychan Llandanwg a'i eglwys hynafol. Mae nifer o dai ac adeiladau eraill y pentref yn enghreifftiau da o adeiladwaith lleol â cherrig mawr.

Eglwys Fair yw eglwys y plwyf. Ceir ysgrîn o'r 17g ynddi. Yno hefyd gellir gweld beddfaen y llenor Ellis Wynne, awdur Gweledigaethau y Bardd Cwsc, a gladdwyd yno yng Ngorffennaf 1734.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Mabon ap Gwynfor (Plaid Cymru)^[1] ac yn Senedd y DU gan Liz Saville Roberts (Plaid Cymru).^[2]

1. ↑ Gwefan Senedd Cymru
2. ↑ Gwefan Senedd y DU