Lloerlys

Botrychium lunaria
Statws cadwraeth
Diogel  (NatureServe)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Plantae
Rhaniad:	Pteridophyta
Dosbarth:	Psilotopsida
Urdd:	Ophioglossales
Teulu:	Ophioglossaceae[1][2]
Genws:	Botrychium
Rhywogaeth:	B. lunaria
Enw deuenwol
Botrychium lunaria (L.) Sw. [3]
Cyfystyron[4][5]
Botrychium onondagense Underw. Botrypus lunaria (L.) Rich. Osmunda lunaria L. (basionym)

Rhedynen fechan yw'r lloerlys (enw gwyddonol: Botrychium lunaria; Saesneg: common moonwort). Planhigyn bychan ydyw gyda'r ddeilen fel rheol rhwng 5 a 15 cm. Fe'i ceir yn Ewrasia a Gogledd America (o Alaska i'r Ynys Las) yn ogystal â rhannau o Hemisffêr y De, gan gynnwys De America ac Awstralia.^[6] Un ddeilen sydd a dwy ran: y rhan ffrwythlon (gyda chlystyrau sporangia) a'r rhan diffrwyth sef rhwng 4 a naw is-ddail ar ffurf gwyntyll. Mae'n gwywo ar ddiwedd yr haf; ac yn aml, nid yw'n ymddangos am sawl tymor cyn ailymddangos.^[7]

Fe'i cofnodwyd yn gyntaf yng Nghymru gan Syr John Salusbury. Fe'i ceir mewn llawer o ardaleodd trwy Gymru, ond yn gyfyngiedig i gynefinoedd arbennig megis gweirgloddiau, twyni, bryniau a gweundiroedd. Nid yw'n blanhigyn amlwg iawn, felly mae'n debyg ei fod yn fwy cyffredin nac a dybir.

1. ↑ Botrychium Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. 16 Jan 2012
2. ↑ Christenhusz, Maarten J. M.; Zhang, Xian-Chun; Schneider, Harald (2011). "A linear sequence of extant families and genera of lycophytes and ferns" (PDF). Phytotaxa 19: 7–54. http://www.mapress.com/phytotaxa/content/2011/f/pt00019p054.pdf.
3. ↑  Under its treatment as Botrychium lunaria (from its basionym of Osmunda lunaria), this plant name was first published in Journal für die Botanik 1800(2): 110. 1801. "Name - !Botrychium lunaria (L.) Sw". Tropicos. Saint Louis, Missouri: Missouri Botanical Garden. Cyrchwyd November 2, 2011.
4. ↑ "Name - !Botrychium lunaria (L.) Sw. synonyms". Tropicos. Saint Louis, Missouri: Missouri Botanical Garden. Cyrchwyd November 2, 2011.
5. ↑  Osmunda lunaria, the basionym of B lunaria, was first described and published in Species Plantarum 2: 1064. 1753. "Name - Osmunda lunaria L." Tropicos. Saint Louis, Missouri: Missouri Botanical Garden. Cyrchwyd November 2, 2011.
6. ↑ Welsh Ferns; Hutchinson & Thomas; Seventh edition; 1996
7. ↑ The Illustrated Field Guide to Ferns and Allied Plants of the British Isles; Jermy & Camus; First edition; 1991