Look Back in Anger

Look Back in Anger

Enghraifft o:	gwaith llenyddol
Awdur	John Osborne
Iaith	Saesneg
Dyddiad cyhoeddi	1956
Dechrau/Sefydlu	1956
Genre	drama
Cymeriadau	Cliff Lewis, Helena Charles, Jimmy Porter, Colonel Redfern, Alison Porter
Lleoliad y perff. 1af	Llundain
Dyddiad y perff. 1af	8 Mai 1956 [1]
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Am y cyfieithiad Cymraeg o'r ddrama, gweler Cilwg yn Ôl.

Drama realaidd a gyfansoddwyd gan John Osborne yw Look Back in Anger (1956). Mae’n canolbwyntio ar fywyd a brwydrau priodasol gŵr ifanc deallus ac addysgedig Jimmy Porter, sydd o ddosbarth gweithiol; a’i wraig Alison, sydd o ddosbarth canol uwch, yr un mor addysgedig ond eto’n anoddefol. Ymysg y cymeriadau cefndirol mae Cliff Lewis, lletywr Cymreig hawddgar sy'n ceisio cadw'r heddwch; a Helena Charles, ffrind ffroenuchel Alison. ^[2][3][4]

Cafodd Osborne ysbrydoliaeth i gyfansoddi'r ddrama o’i fywyd personol a methiant ei briodas gyda Pamela Lane. Look Back in Anger oedd ei ymgais llwyddiannus gyntaf fel dramodydd. Esgorodd y ddrama ar y term "dynion ifanc blin" i ddisgrifio Osborne a'i genhedlaeth a ddefnyddiodd realaeth yn y theatr i wrthgyferbynu â'r theatr fwy dihangol a nodweddai'r genhedlaeth flaenorol.^[5] Mae'r realaeth amrwd yma wedi peri bod Look Back in Anger yn cael ei ystyried yn un o'r enghreifftiau cyntaf o "ddramâu sinc cegin" yn y theatr.

Cafodd y ddrama dderbyniad ffafriol, gan ddod yn llwyddiant masnachol enfawr, gan gynnwys y West End a Broadway, a theithio i Moscfa. Mae’n cael y clod am sefydlu Osborne fel dramodydd o bwys, ac enillodd iddo Wobr Drama’r Evening Standard fel dramodydd mwyaf addawol 1956. Addaswyd y ddrama yn ffilm o'r un enw gan Tony Richardson, gyda Richard Burton a Mary Ure, a ryddhawyd yn 1959.

Cyfieithodd John Gwilym Jones y ddrama i'r Gymraeg o dan yr enw Cilwg yn Ôl. Dros y degawdau, mae nifer o actorion Cymraeg a Chymreig wedi portreadu'r cymeriad o Gymro Cliff Lewis, gan gynnwys Richard Burton (1959) ac Iwan Davies (2024). Mae Cymry amlwg eraill wedi cael eu dewis i bortreadu'r prif gymeriad Jimmy a'r cymeriadau benywaidd fel Michael Sheen, Matthew Rhys a Morfydd Clark.

1. ↑ "Look Back in Anger, May 1956".
2. ↑ "An introduction to Look Back in Anger". The British Library. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-03-28. Cyrchwyd 2024-10-01.
3. ↑ "Look Back in Anger Summary - eNotes.com". eNotes.
4. ↑ Billington, Michael (30 March 2015). "Look Back in Anger: how John Osborne liberated theatrical language".
5. ↑ Prasad, G. J. V. (30 November 2017). The Lost Temper: Critical Essays on Look Back in Anger. Macmillan India Limited. ISBN 9781403909466.