Sbectrosgopeg

Y gangen o opteg sydd yn archwilio sbectra—yr hyn a fesurir ar y sbectrwm electromagnetig o ganlyniad i ryngweithiad rhwng ymbelydriad electromagnetic a mater—yw sbectrosgopeg^[1] neu sbectrosgopi.^[2] Defnyddir offeryn y sbectrosgop i fesur y sbectra fel ffwythiant o donfedd neu amledd yr ymbelydriad.^{[3][4][5][6][7][8]} Gellir ystyried tonnau mater a thonnau acwstig hefyd yn ffurfiau ar egni ymbelydrol, ac yn ddiweddar câi tonnau disgyrchol eu cysylltu ag arwyddiant sbectrol yng nghyd-destun yr Arsyllfa Ton-Ddisgyrchol Ymyriadur Laser (LIGO). Mewn termau syml, astudiaeth fanwl o liw, wedi ei gyffredinoli o olau gweladwy i bob un band ar y sbectrwm electromagnetig.

Mae sbectrosgopeg yn ddull archwiliol sylfaenol mewn meysydd seryddiaeth, cemeg, gwyddor defnyddiau, a ffiseg, am iddi alluogi gwyddonwyr i astudio cyfansoddiad, strwythur ffisegol, a strwythur electronig mater ar raddfeydd atomig, moleciwlaidd, a macro, ac ar draws pellterau seryddol. Mae defnyddiau pwysig yn cynnwys sbectrosgopeg biomeddygol wrth ddadansoddi meinweoedd a delweddu meddygol.

1. ↑  sbectrosgopeg. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 11 Hydref 2022.
2. ↑  sbectrosgopi. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 11 Hydref 2022.
3. ↑ H. W. Kroto, Molecular Rotation Spectra, Wiley, New York, 1975 (Reprinted by Dover 1992)
4. ↑ Philip R. Bunker and Per Jensen, Molecular Symmetry and Spectroscopy, NRC Research Press, Ottawa, 1998 [1] ISBN 9780660196282
5. ↑ D. Papoušek and M. R. Aliev, Molecular Vibrational-Rotational Spectra Elsevier, Amsterdam, 1982
6. ↑ E. B. Wilson, J. C. Decius, and P. C. Cross, Molecular Vibrations, McGraw-Hill, New York, 1955 (Reprinted by Dover 1980)
7. ↑ Crouch, Stanley; Skoog, Douglas A. (2007). Principles of instrumental analysis. Australia: Thomson Brooks/Cole. ISBN 978-0-495-01201-6.
8. ↑ Herrmann, R.; C. Onkelinx (1986). "Quantities and units in clinical chemistry: Nebulizer and flame properties in flame emission and absorption spectrometry (Recommendations 1986)". Pure and Applied Chemistry 58 (12): 1737–1742. doi:10.1351/pac198658121737.