Tarwden y traed

Tarwden y traed

Enghraifft o:	clefyd heintus, dosbarth o glefyd
Math	dermatophytosis, foot diseases, clefyd y croen, clefyd
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Achosir tarwden y traed (Saesneg: athlete's foot), a elwir hefyd yn tinea pedis, gan haint ffwngaidd parasitig sy'n effeithio ar groen traed unigolyn. Mae’r ffwng (Trichophyton mentagrophytes fel rheol, ond nid o reidrwydd,) yn byw rhwng bysedd y traed yn yr amgylchedd gwlyb, cynnes a grëir gan esgidiau a hosanau. Mae'n peri i'r croen fod yn gaenog, yn goch ac i gosi. Mae'n rhaid ei drin â meddyginiaeth ffyngladdol. Gellir lleihau'r perygl drwy hylendid traed da.

Gall tarwden y traed ymledu drwy gysylltiad uniongyrchol ac anuniongyrchol. Mae cysylltiad uniongyrchol yn golygu cysylltiad croen â chroen. Er enghraifft, gallai rhywun ddatblygu'r haint petaen nhw'n cyffwrdd yn uniongyrchol â'ch croen heintiedig, a pheidio â golchi eu dwylo wedyn. Gall yr haint hefyd ymledu drwy gysylltiad anuniongyrchol. Er enghraifft, gellir trosglwyddo'r ffyngau drwy dywelion, cynfasau gwely, a dillad heintiedig.

Mae cawodydd, pyllau nofio, ac ystafelloedd loceri hefyd yn llefydd cyffredin ble gall yr haint gael ei drosglwyddo. Mae hyn oherwydd, yn debyg i'ch traed, mae'r llefydd hyn fel rheol yn gynnes ac yn llaith, sy'n annog bacteria a ffyngau i luosi.

Mae tarwden y traed yn fwyaf cyffredin mewn dynion ac arddegwyr. Mae'n gymharol brin mewn plant dan 12 oed, ac mae'n fwy anghyffredin mewn menywod. Ni ddeallir eto pam mae rhai pobl yn fwy tueddol o ddatblygu tarwden y traed nag eraill.

Fel mae ei enw Saesneg (athlete’s foot) yn awgrymu, mae tarwden y traed yn gyffredin ymhlith pobl sy'n gwneud llawer o chwaraeon. Mae hyn oherwydd eu bod yn aml yn defnyddio'r llefydd sy'n helpu i ymledu'r haint (fel cawodydd ac ystafelloedd loceri). Mae chwaraeon ac ymarfer hefyd yn dueddol o wneud eich traed yn gynhesach ac yn fwy gwlyb nag arfer, sydd eto'n helpu'r ffyngau i dyfu. Mae trainers tynn hefyd yn annog twf ffyngau.^[1]

1. ↑ "Iechyd a GofalCymdeithasol". CBAC. 2011. Cyrchwyd 2017. Check date values in: |accessdate= (help)