Tirumalai Krishnamacharya

Tirumalai Krishnamacharya
Ganwyd	18 Tachwedd 1888  Chitradurga district
Bu farw	28 Chwefror 1989  Chennai
Dinasyddiaeth	India
Galwedigaeth	athro, athronydd
Plant	T.K.V. Desikachar, T. K. Sribhashyam

Roedd Tirumalai Krishnamacharya (18 Tachwedd 1888 - 28 Chwefror 1989)^[1][2] yn athro ioga Indiaidd, yn iachawr ac yn ysgolhaig. Caiff ei ystyried yn un o gwrws pwysicaf ioga modern,^[3] ac yn aml fe'i gelwir yn "dad ioga modern" am ei ddylanwad eang ar ddatblygiad symudiadau (neu asanas) ioga.^[4][5] Fel arloeswyr cynharach a ddylanwadwyd gan ddiwylliant corfforol fel Yogendra a Kuvalayananda, cyfrannodd at adfywiad ioga hatha.^[6][7]

Roedd gan Krishnamacharya raddau ym mhob un o'r chwe darśanas Vedig, neu athroniaeth Indiaidd. Tra dan nawdd Brenin Mysore, Krishna Raja Wadiyar IV, teithiodd Krishnamacharya o amgylch India yn rhoi darlithoedd ac arddangosiadau i hyrwyddo yoga, gan gynnwys y fath gampau ag atal curiad ei galon yn ôl pob golwg.^[8] Fe'i hystyrir yn eang fel pensaer y vinyāsa (sef y trawsnewid rhwng dau safle, dwy asana o fewn ioga),^[6] yn yr ystyr o gyfuno anadlu â symudiad; mae arddull ioga a greodd wedi dod i gael ei alw'n Vini-ioga neu Vinyasa Krama Yoga. Sail holl ddysgeidiaeth Krishnamacharya oedd yr egwyddor "Dysgwch yr hyn sy'n briodol i unigolyn."^[9]

Tra ei fod yn cael ei barchu mewn rhannau eraill o'r byd fel iogi, yn India gelwir Krishnamacharya yn bennaf yn iachawr a dynnodd o draddodiadau ayurvedig ac ioga i adfer iechyd a lles y rhai yr oedd yn eu trin.^[6] Ysgrifennodd bedwar llyfr ar ioga— Yoga Makaranda (1934), Yogaasanagalu (tua 1941),^[10] Yoga Rahasya, ac Yogavalli (Pennod 1 - 1988) - yn ogystal â sawl traethawd a chyfansoddiad barddonol.^[1]

Roedd myfyrwyr Krishnamacharya'n cynnwys llawer o athrawon enwocaf a mwyaf dylanwadol ioga: Indra Devi (1899-2002); K. Pattabhi Jois (1915–2009); BKS Iyengar (1918-2014); ei fab TKV Desikachar (1938-2016); Srivatsa Ramaswami (ganwyd 1939); ac AG Mohan (ganwyd 1945). Mae Iyengar, ei frawd-yng-nghyfraith a sylfaenydd Ioga Iyengar, yn nodi mai i Krishnamacharya mae'r diolch am ei annog i ddysgu ioga pan oedd yn blentyn ym 1934.^[11][3]

1. ↑ ^{1.0 1.1} Mohan 2010.
2. ↑ "Krishnamacharya Yoga Mandiram". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 11 April 2015.
3. ↑ ^{3.0 3.1} Singleton & Fraser 2014.
4. ↑ Mohan, A. G.; Mohan, Ganesh (5 April 2017) [2009]. "Memories of a Master". Yoga Journal.
5. ↑ "The YJ Interview: Partners in Peace". Yoga Journal.
6. ↑ ^{6.0 6.1 6.2} Pagés Ruiz 2001.
7. ↑ Singleton 2010.
8. ↑ Mohan 2010, t. 7.
9. ↑ Mohan 2010, t. 38.
10. ↑ Singleton 2010, t. 240.
11. ↑ Iyengar 2006, tt. xvi-xx.