Veliky Novgorod

Velikiy Novgorod

Math	tref neu ddinas, dinas fawr, okrug ddinesig
Poblogaeth	222,340
Sefydlwyd	859
Pennaeth llywodraeth	Jurij Bobrysjev, Sergey Vladimirovich Busurin, Alexander Rozbaum
Cylchfa amser	UTC+03:00
Gefeilldref/i	Rochester, Bielefeld, Moss, Zibo, Watford, Nanterre, Valga
Daearyddiaeth
Sir	Oblast Novgorod
Gwlad	Rwsia
Arwynebedd	90.08 km²
Uwch y môr	25 metr
Gerllaw	Llyn Ilmen, Afon Volkhov
Yn ffinio gyda	Novgorodsky District
Cyfesurynnau	58.52099°N 31.27579°E
Cod post	173000–173999
Pennaeth y Llywodraeth	Jurij Bobrysjev, Sergey Vladimirovich Busurin, Alexander Rozbaum
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Dinas hanesyddol yng ngogledd-orllewin Rwsia yw Veliky Novgorod (Rwsieg Вели́кий Но́вгород). Lleolir ar Afon Volkhov, 6 km i'r de o Llyn Ilmen ac 552 km i'r gogledd-orllewinol o ddinas Moscfa. Canolfan weinyddol Oblast Novgorod yw hi.

Mae Novgorod ymysg dinasoedd hynaf Rwsia. Mae'r cyfeiriad cyntaf ati mewn brut Rwsiadd yn dyddio i'r flwyddyn 859, a cheir cyfeiriadau ati mewn ffynonellau tramor yn gynharach fyth. Yn yr Oesoedd Canol roedd hi'n ddinas fasnachol bwysig dan arweinyddiaeth y veche, cyngor dinasyddion, mewn cyfundrefn weriniaethol. Chwaliwyd Gweriniaeth Novgorod ym 1478, pryd cipiwyd y ddinas a'i hychwanegu at deyrnas Muscovy gan Ifan III.

Ystyr yr enw Novgorod yw 'Dinas Newydd'. Hyd 1999 enw swyddogol y ddinas oedd Novgorod yn unig, er y defnyddid Velikiy ('Fawr') fel epithed anffurfiol. Ym 1999 newidiwyd yr enw yn swyddogol i Velikiy Novgorod ('Novgorod Fawr'), gan i ddinas Gorky ddychwelyd i'w hen enw, Nizhniy Novgorod ('Novgorod Isaf'), a oedd wedi arwain at ddryswch a chamgymeriadau.