Wanda Wasilewska | |
---|---|
Ganwyd | Wanda Wasilewska 21 Ionawr 1905 Kraków |
Bu farw | 29 Gorffennaf 1964 Kyiv |
Dinasyddiaeth | Rwsia |
Addysg | Doethuriaeth Nauk mewn Athroniaeth |
Alma mater | |
Galwedigaeth | newyddiadurwr, llenor, sgriptiwr, gwleidydd, bardd, dramodydd, golygydd cyfrannog |
Swydd | aelod o Sofiet Goruchaf yr Undeb Sofietaidd, Member of the Sejm of the Polish People's Republic |
Arddull | nofel |
Plaid Wleidyddol | Plaid Gweithwyr Gwlad Pwyl, Plaid Gomiwnyddol yr Undeb Sofietaidd, Plaid Sosialaidd Gwlad Pwyl |
Tad | Leon Wasilewski |
Priod | Alexander Korneychuk |
Gwobr/au | Urdd Lenin, Medal "Am Waith Arbennig yn Rhtfel Mawr Gwladgarol 1941–1945", Urdd Croes Grunwald, dosbarth 1af, Gwobr Wladol Stalin, Cadlywydd gyda Seren Urdd Polonia Restituta, Gorchymyn Baner Lafur Dosbarth Cyntaf, Medal "To a Partisan of the Patriotic War", 1st class, Medal for Warsaw 1939-1945, Partisan Cross (Poland) |
Awdures o Awstria-Hwngari, Gwlad Pwyl a'r Undeb Sofietaidd oedd Wanda Wasilewska (21 Ionawr 1905 - 29 Gorffennaf 1964) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel newyddiadurwr, sgriptiwr, gwleidydd a lladmerydd dros gydraddoldeb rhyw. Roedd yn weithredwr gwleidyddol asgell chwith a ddaeth yn gomiwnydd ymroddedig. Ffodd rhag ymosodiad yr Almaen ar Warsaw ym Medi 1939 a dechreuodd fyw yn Lviv a oedd dan feddiant y Sofietaidd, ac yna yn yr Undeb Sofietaidd.
Hi oedd sylfaenydd Undeb Gwladychwyr Gwlad Pwyl yno a chwaraeodd ran bwysig yn y gwaith o greu Is-adran Troedwyr 1af Tadeusz Pwylaidd Kościuszko, sef is adran filwrol. Datblygodd yn Fyddin y Pwyliaid a brwydrodd ar y Ffrynt Dwyreiniol yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Roedd Wasilewska yn un o ymgynghorwyr Joseph Stalin ac roedd ei dylanwad yn hanfodol i sefydlu Pwyllgor Annibyniaeth Gwlad Pwyl yn Gorffennaf 1944, ac felly i ffurfio Gweriniaeth Gwlad Pwyl.[1]
Ganed Vanda Lvovna Vasilevskaya (Rwsieg: Ва́нда Льво́вна Василе́вская) yn Kraków ar 21 Ionawr 1905; bu farw yn Kiev ac fe'i claddwyd ym Mynwent Baikove o drawiad calon. Hi oedd trydedd ferch Leon Wasilewski, gwleidydd Plaid Sosialaidd Gwlad Pwyl (PPS) a gweinidog tramor cyntaf y Wlad Pwyl annibynnol newydd. Roedd ei mam, Wanda Zieleniewska, hefyd yn aelod o'r PPS ac roedd y Wasilewska ifanc wedi dod ei thrwytho mewn gwleidyddiaeth.[2][3][4][5][6][7]
Astudiodd athroniaeth ym Mhrifysgol Warsaw a Phwyleg a Llenyddiaeth Bwylaidd ym Mhrifysgol Jagiellonian yn Kraków (o 1923 ymlaen).[8] Bu'n briod i Roman Szymański a chawsant ferch; ond bu farw yn 1931.