William Morgan (actiwari)

William Morgan
Ganwyd	26 Mai 1750 (yn y Calendr Iwliaidd)  Pen-y-bont ar Ogwr
Bu farw	4 Mai 1833  Llundain
Dinasyddiaeth	Cymru
Alma mater	Ysgol Ramadeg y Bont-faen Ysbyty Sant Tomos
Galwedigaeth	actiwari, meddyg, ffisegydd
Cyflogwr	The Equitable Life Assurance Society
Tad	William Morgan
Mam	Sarah Price
Priod	Susannah Woodhouse
Plant	Arthur Morgan, Sarah Morgan, William Morgan, John Morgan
Perthnasau	Richard Price
Gwobr/au	Cymrawd y Gymdeithas Frenhinol, Medal Copley

Meddyg, ffisegydd ac ystadegydd o Gymru oedd William Morgan, FRS (26 Mai 1750 - 4 Mai 1833), a ystyrir yn dad gwyddoniaeth actiwaraidd fodern. Mae'n bosib taw ef oedd y cyntaf i gynhyrchu pelydrau-X pan basiodd drydan trwy diwb gydag ychydig iawn o awyr ynddo.^[1] Dywedir bod llwyddiant rhyfeddol y Gymdeithas Ecwiti (yng nghanol cymaint o fethiannau yr oes) yn bennaf oherwydd gweinyddiaeth ofalus Morgan a'i gyngor actiwaraidd cadarn.^[2]

1. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw Byw
2. ↑ Mae Pawb yn Cyfrif gan Gareth Ffowc Roberts (Gwasg Prifysgol Cymru (2020)); ISBN-13 : 978-1786835949