Y Gwarchodlu Cymreig | |
---|---|
Bathodyn y Gwarchodlu Cymreig | |
Gweithredol | 1915–presennol |
Gwlad | Y Deyrnas Unedig |
Cangen | Byddin Y Deyrnas Unedig |
Math | Gwarchodlu'r Troedfilwyr |
Rôl | Bataliwn 1af - Troedfilwyr Ysgafn |
Maint | Un Bataliwn |
Rhan o | Adran y Gwarchodlu |
Pencadlys | Elizabeth Barracks Pirbright |
Arwyddair | "Cymru am Byth" |
Gorymdaith | Sydyn – Rising of the Lark Araf – Gwŷr Harlech |
Penblwyddi | 1 Mawrth (Dydd Gŵyl Dewi) |
Cadlywyddion | |
Pencadfridog | Elizabeth II |
Arwyddlun | |
Fflach Adnabod Tactegol | |
Plufyn | Gwyn/Gwyrdd/Gwyn Ochr chwith y cap croen arth |
Talfyriad | WG |
Un o gatrodau Gwarchodlu'r Troedfilwyr yn y Fyddin Brydeinig yw'r Gwarchodlu Cymreig (Saesneg: Welsh Guards). Fe'i sefydlwyd ar 26 Chwefror 1915 diolch i Warant Frenhinol Brenin Siôr V. Crewyd y catrawd er mwyn sicrhau presenoldeb cenedlaethol o Gymru ymysg Gwarchodluoedd y Troedfilwyr.
Yn Loos yn y Rhyfel Byd Cyntaf bu fedydd gwaed y gatrawd. Ymladdodd tri bataliwn yn Ewrop a Gogledd Affrica yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Wedi'r rhyfel, chwalwyd dau fataliwn ac ers hynny bu'r Bataliwn Cyntaf yn gwasanaethu ym mhob un o ryfeloedd y Deyrnas Unedig.
Lleolir ei phencadlys ym Marics Wellington yn Llundain. Symudodd y Bataliwn Cyntaf o Aldershot i RAF Sain Tathan yn 2003.
Hon yw un o'r dair chatrawd Gymreig yn y Fyddin Brydeinig fodern, gyda'r Cymry Brenhinol a Gwarchodlu Dragŵn 1af Y Frenhines. EM Y Frenhines yw prif gyrnol y gatrawd, a Thywysog Cymru yw'r cyrnol.[1] Catrawd gynghreiriol y Gwarchodlu Cymreig yw 5ed/7fed Bataliwn Catrawd Frenhinol Awstralia.[2]