Math | ynys |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Sir | Ynys Môn |
Gwlad | Cymru |
Cyfesurynnau | 53.317132°N 4.026603°W |
Statws treftadaeth | Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig |
Manylion | |
Ynys gyferbyn â Phenmon oddi ar arfordir de-ddwyreiniol Ynys Môn yw Ynys Seiriol (hen enw: Ynys Lannog). Fe'i lleolir yng Llangoed. Mae'r ynys ei hun yn gogwyddo i'r de-orllewin/gogledd-ddwyrain ac yn codi'n ddramatig o'r môr gyda chlogwyni serth ar bob ochr. Hi yw'r nawfed ynys fwyaf ar arfordir Cymru. Mae goleudy amlwg yn sefyll ar ddarn o graig yn y môr rhwng Ynys Seiriol a'r Trwyn Du, ac mae hwnnw yng ngofal Trinity House. Perchennog yr ynys, bellach, yw Ystad Bryn y Barwn.
Mae'n Ardal Gwarchodaeth Arbennig (SPA) gan ei bod yn darparu lloches bwysig i sawl rhywogaeth o adar môr fel y mulfran, gwylog, llurs, mulfran werdd a'r wylan goesddu.
Mae'r ynys yn fwyaf enwog am ei mynachlog Awstinaidd ganoloesol gyda'i thŵr trawiadol o'r 12g a strwythurau mynachaidd eraill. Roedd y fynachlog ar Ynys Seiriol yn gysylltiedig â Phriordy Penmon ar y tir mawr yn ystod y cyfnod canoloesol. Ar bwynt gogledd-ddwyreiniol yr ynys ceir olion gorsaf telegraph o'r 19g.