Phenomena

Phenomena
La Connelly e la Nicolodi in na figùra dal film
id. 1985
Regìa: Dario Argento
Scritōr: Dario Argento • Franco Ferrini
Atōr: Jennifer Connelly • Donald Pleasence Dalila Di Lazzaro • Daria Nicolodi • Alberto Cracco Federica Mastroianni • Kaspar Capparoni Patrick Bauchau • Fiore Argento • Davide Marotta Fiorenza Tessari • Patrick Bauchau • Marta Biuso Mario Donatone • Franca Berdini • Michele Soavi
Müsica: Motörhead • Frankie Goes To Hollywood Claudio Simonetti • Iron Maiden • Andi Sex Gang Simon Boswell • Goblin • Bill Wyman • Terry Taylor
Léngua: Itagliàṅ • Tedésc • Francéś
Dürä dal film: 111 minüt
Nasiōṅ: Itàglia • Śvisra

Phenomena (id.) 'l è 'n film ad scarésa dal 1985 ad Dario Argento, ambintâ e girâ tut in Śvisra, a part soquànti séni in di Elios Studios ad Róma. In di Stat Unî i al cgnósan cuma Creepers.

Na turìsta danéśa ciamàda Vera Brandt (Fiore Argento) la pèrd 'l àutobus in si mònt śvìsar e la và in na bàita par dmandàr ajùt. Lè dèntar la cata invéci la mòrt mént'r a s véd 'n óm in cadéni ch'al fà da tut par libràr-as. La tèsta tajàda via dla pòvra ragasōla la vîṅ pò butàta śò in un fiùm. Soquànt tèmp dòp la Jennifer Corvino (Jennifer Connelly), fiōla d'l atōr americàṅ Paul Corvino, la s iscrìv a un culéǵ par fémni dal pòst, al "R. Wagner", e i la métan in cambra insém a la Sophie (Federica Mastroianni). A purtàr avànti la scóla l'è na diretóra ch'la n lasa pasàr gnint (Dalila Di Lazzaro) c'n a fiànc la Frau Brückner (Daria Nicolodi), na dóna sò para ch'la li fà rigàr tut driti.

La Jennifer ad nòt la gh'à di atàc ad sunambulìśum e, quànd a gh sucéd, la n pōl far a méno ad tōr-as sù e tacàr a far dū pas lè 'd intóran. Na sira, durànt òṅ ad chi gir lè, prilànd-as da na banda in diresiòṅ dna fnèstra, la véd la studénta Gisela Sulzer (Fiorenza Tessari) ch'la riva lè da lē sigànd. A 'l impruvìś un bulsòṅ sparâ a 'l sò spali al s insfìlsa in dla sò gnuca vgnénd pò fóra da la bóca, masànd-la. Qvala là, a n psénd far gnint par farmàr-as, la tira drit, sénsa rénd'r-as cònt dal tut ad qvél ch'l'à vdû, prima ad cascàr śò da 'l curniśòṅ. Tgnénd pò a drē a na sìmia ciamàda Inga, la Jennifer la riva a cà 'd 'n entumòlug, al prufesōr John McGregor (Donald Pleasence), ch'al viṿ su na scrana a rudèli e ch'l è drē a studiàr la tèsta marsa dal tut e pîna 'd bègatèṅ dla Brandt, purtàda lè da 'l ispetōr Rudolf Geiger (Patrick Bauchau) e da 'l sò asistènt Kurt (Michele Soavi). Difàti, guardànt al cicclo 'd vita ad chi bgòṅ lè, chi lò al sarév bòṅ ad dar na data a 'l masamènt. La Jennifer la gh diś che lē la n gh'à minga scarésa di insèt, ansi la gh vōl bèṅ e l'è anc bòna ad dascórar sèg, a livèl telepàtic. Invéci al prufesōr al dascór da spés cun l’Inga, bèstia dimóndi inteligìnta ch'la gh dà 'l sò ajùt, dgénd-'g ad lasàr śò 'l raśōr parchè la s pōl far dal mâł a tgnir-'l in maṅ. John al cònta a l'americàna ch'in dal pòst a gh'è 'n manìac necròfil ch'al masa al śōvni par pò tgnir dacàt i còrp. Anc la sò asisténta, la Greta, l'è stata cupàda da lò soquànt tèmp prima.

Turnàda in dal culéǵ, la Jennifer la patìs incóra 'n epiśòdi 'd sunambulìśum, cun na luśla ch'la la pòrta da drē da na sēṿ faghénd-ag catàr un guànt dal sasèṅ, cun di bègatèṅ dèntar. Al manìac al và avànti incóra cun i masamènt, faghénd fóra prima la Sophie e pò incóra McGregor sót a i òć dna Inga fóra 'd tèsta.

La Jennifer la n in vōl più savēr, la ciàma sò pàdar par turnàr subìt a cà in aparéć ma la gh'à da spétar incóra un dè e la Frau Brückner la gh śibìs na cambra par durmìr la nòt a cà sua. Rivàda là, la Jennifer la véd che tut i spèć i èṅ quaciâ da di sugamàṅ e la Brückner la gh cònta ch'la gh'à 'n putèṅ dimóndi malâ ch'al n vōl briśa véd'r-as lè e pò la gh dà na madśìna par far-ag pasàr la févra. La Jennifer la và in bagn par tōr-la ma pò la stà mâł e la s fà vgnir 'l urt dal gòmit par sputàr-la via. L'americàna la véd anc ch'a gh'è di bègatèṅ dapartùt, atàc a 'l savòṅ e a i sugamàṅ, e lè la capìs incòśa.

La culòna sunóra ad Phenomena l'è vgnuda fóra su disc in dal 1985 e su CD in dal 1987 p'r òpra dla Cinevox Record e la gh'à dèntar 12 braṅ.

1. Phenomena (04:24) • Claudio Simonetti
2. Flash of the blade (04:08) • Iron Maiden
3. Jennifer (03:50) • Goblin
4. The quick and the dead (03:32) • Andi Sex Gang
5. You don't know me (02:35) • Andi Sex Gang
6. The wind (01:16) • Goblin
7. Valley (04:30) • Bill Wyman & Terry Taylor
8. Sleepwalking (03:50) • Goblin
9. Locomotive (03:21) • Motörhead
10. Jennifer's friends (03:27) • Goblin
11. The maggots (01:36) • Simon Boswell
12. The naked and the dead (02:45) • Andi Sex Gang

• In sal sit uficiàl ad Daria Nicolodi, mujér ad Dario Argento e Frau Brückner in dal film, a s pōl lèśar un pès dn'intervìsta data a "Primavisione Cinematografica" n.9 dal Setémbar dal 1985, in dua lē la gh và śò péśa dgénd «A mè i film ad scarésa i m piàśan dimóndi e Dario 'l è dimóndi braṿ. A gh'ò però da far un dascórs a part par "Phenomena", un film che da 'n sèrt punt ad vista a but da na banda. Minga parchè al n sia mia vàlid, mè a 'l cat fat bèṅ, ma par quél ch'al cònta; mè a m tóg a cōr al prubléma di handicapâ e in "Phenomena" a s vèṅ a savér a la fiṅ ch'i sasèṅ i èṅ un putèṅ dasfurmâ e sò màdar ch'la masa par difénd'r-al. Inóltar in dal film i bòṅ i èṅ pîṅ ad bèsi e bèi mént'r i catìṿ i èṅ brut e in buléta. La m è parsa n'òpra dimóndi reasiunària, e un bèl pas a 'l indrē ad Dario, un regìsta ch'al m è sèmpar piaśû ma ch'a n vój piò lauràr sèg, in fiṅ tant ch'al cuntinuarà par cla strada lè»^[1].
• Al fiōl dasfurmâ ad Frau Brückner 'l è fat in dal film da 'l atōr napulitàṅ Davide Marotta mascrâ e trucâ da Sergio Stivaletti par far in manéra ch'al gh'is la sìndrum ad Patau.
• P'r al film i èṅ stâ druâ 40 migliòṅ 'd insèt, tirâ sù a pòsta.

• (EN) La schéda dal film in s'l IMDb
• (IT) La schéda dal film in sal FilmTV
• (IT) La schéda dal film in s'l Horror Movie Database
• (IT) Recensiòṅ ad Splattercontainer