Armand Jean du Plessis de Richelieu

Armand Jean du Plessis de Richelieu
Franca kardinalo kaj ĉefministro
Persona informo
Armand Jean du Plessis de Richelieu
Naskiĝo	9-an de septembro 1585 (1585-09-09) en Parizo
Morto	4-an de decembro 1642 (1642-12-04) (57-jaraĝa) en Parizo
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Tuberkulozo vd
Tombo	Chapelle Sainte-Ursule de la Sorbonne (en) vd
Religio	katolika eklezio vd
Lingvoj	franca vd
Loĝloko	Parizo vd
Ŝtataneco	Reĝlando Francio vd
Alma mater	Universitato de Parizo kolegio de Sorbono vd
Subskribo
Familio
Dinastio	House of Richelieu vd
Patro	François du Plessis de Richelieu (en) vd
Patrino	Susanne de La Porte (en) vd
Gefratoj	Alphonse-Louis du Plessis de Richelieu (mul) , Isabelle-Françoise du Plessis de Richelieu (en) kaj Henri du Plessis de Richelieu (en) vd
Edz(in)o	-
Profesio
Okupo	katolika episkopo (1607–1642) verkisto politikisto artkolektanto diplomato katolika sacerdoto vd
Aktiva en	Parizo vd
Aktiva dum	1605–1642 vd
Postenoj Postenoj Chief Minister of France (en) (1624–1642) kardinalo (1622–1642) dioceza episkopo (1605–1624) Secretary of State for Foreign Affairs (en) governor of Brittany (en) vd
Honorigoj Honorigoj  Komandoro de la Ordeno de la Sankta Spirito  Kavaliro de la Ordeno de Sankta Miĥaelo vd
episkopo de Luçon
Dum	1607-1623
ĉefministro de la franca reĝo
Dum	1624-1642
Sekvanto	Jules Mazarin
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Armand Jean du Plessis de Richelieu, aŭ Kardinalo Richelieu, (naskiĝis la 9-an de septembro 1585 — mortis la 4-an de decembro 1642) estis grava franca kleriko, nobelo kaj ŝtatestro.

Konsekrita kiel episkopo en 1607, Richelieu poste dediĉis sin al politiko kaj fariĝis ministro en 1616. Li rapide pligrandigis sian influon kaj en la Eklezio kaj en la ŝtato: Richelieu estis nomumita kardinalo en 1622, kaj li fariĝis la ĉefministro de la franca reĝo Ludoviko la 13-a en 1624. La ĉiopova kardinalo konservis sian potencon ĝis sia morto en 1642, kaj li estis eĉ anstataŭigita de nova kardinalo, Jules Mazarin.

La kardinalo Richelieu estis ofte kromnomita «Ĉefa Ministro»: li estas do kelkfoje rigardata kiel la unua efektiva ĉefministro en la mondo. Richelieu provis plifortigi la reĝan potencon per la submetiĝo de la plej tumultemaj senjoroj. La malgrandigo de la sendependeco de la franca nobelaro kaŭzis samtempe fortan centralizon de Francio. Lia ĉefa diplomata celo estis la malfortigo de la Habsburgoj: kvankam Richelieu estis fervora katoliko, li ne hezitis trakti aliancojn kun protestantaj estroj por la sukceso de tiu entrepreno. Lia epoko estis krome markita de la Tridekjara milito, kiu koncernis la tutan Eŭropon.

Richelieu estas ankaŭ fama pro sia subteno de arto, precipe kun la fondo de la Franca Akademio, kiu devas trakti aferojn rilate al la franca lingvo. La kardinalo estis kelkfoje kromnomita «la ruĝa Eminenco» (l'Éminence rouge), pro la ruĝa koloro de la kardinala vesto.