Back مراقبة الانتخابات Arabic Observació electoral Catalan Volební pozorovatel Czech Valgobservatør Danish Wahlbeobachter German Election monitoring English Observación electoral Spanish Valimiste vaatlemine Estonian Vaalitarkkailu Finnish Observation des élections French
,_OWID.svg)
Balota observado implikas monitoradon de unu aŭ pluraj organizaĵoj, aŭ internaciaj (neregistaraj organizaĵoj) aŭ naciaj.
La celo de observado estas certigi justan balotprocezon konforme al ĝenerale akceptitaj internaciaj normoj por la protekto de civilaj kaj politikaj homaj rajtoj. Observantoj povas levi demandojn pri la legitimeco de la balotoj.
La UN Departemento de Balota Monitorado estas nuntempe la plej elstara konstanta korpo de observantoj kaj ekspertoj en la kampo de balota juro kaj procezo, funkcianta tra la mondo. Aliaj internaciaj organizaĵoj, ekzemple, la Organizaĵo por Sekureco kaj Kunlaboro en Eŭropo (OSCE), la Eŭropa Unio, la Kongreso de Lokaj kaj Regionaj Aŭtoritatoj de la Konsilio de Eŭropo, kaj la Afrika Unio ankaŭ havas potencojn en la kampo de balotobservado.
La balota observanto estas sendependa funkciulo, kiu observas baloton aŭ voĉdonon kaj per tio kontrolas, ke ĝi estas plenumata laŭleĝe en la ĝusta maniero kaj ke balotfraŭdo ne okazas. Ĉi tio estas celita malhelpi balotofraŭdon. Balota observantoj estas kutime eksteraj personoj, kiuj normale ne partoprenintus en la koncerna baloto.
Por esti efika, balotobservado etendiĝas kaj al la preparado de la balotoj (voĉdonlistoj, balotiloj, balotejoj, ktp.) kaj - konservante la sekretecon de la voĉdono - al la voĉdonadprocezo mem (eblaj malhelpoj aŭ influoj), al la nombrado de voĉoj kaj registrado de la balotrezultoj de balotado. Internacie, estas ofta praktiko por eksterlandaj balotobservantoj, ekzemple de la OSCE, esti surloke kaj povi publikigi siajn rezultojn sen malhelpo.
La observantoj devas kontroli la periodon antaŭ la baloto, la voĉdonadon mem, la nombradon de la voĉoj kaj la publikigon de la balotrezultoj.