Back Hertzsprung-Russell-diagram Afrikaans مخطط هرتسبرونغ وراسل Arabic Diagrama de Hertzsprung-Russell AST Hersşprunq-Ressel Azerbaijani Дыяграма Герцшпрунга — Расела Byelorussian Диаграма на Херцшпрунг-Ръсел Bulgarian হের্ডসব্রং-রাসেল চিত্র Bengali/Bangla Hertzsprung–Russellov dijagram BS Diagrama de Hertzsprung-Russell Catalan Hertzsprungův–Russellův diagram Czech
La diagramo de Hertzsprung-Russell estas astrofizika helpilo por klasi stelojn laŭ siaj klaso de lumeco kaj spektroklasoj. Ĝin trovis ĉirkaŭ 1910 la sciencistoj Ejnar Hertzsprung kaj Henry Norris Russell.
Se oni ordigas la stelojn en diagramo montranta ilian lumecon kontraŭ la spektroklaso (kiu respegulas la temperaturon aŭ koloron de la stelo), evidentiĝas, ke la plimulto de la steloj troviĝas ĉirkaŭ la diagonalo, kiu etendiĝas de la mallumaj, malvarmaj steloj ĝis la tre lumaj kaj varmegaj (en la bildo: de dekstre malsupre maldekstran supren). Tiu diagonalo nomiĝas "la ĉefa sekvenco". Evidentiĝas, ke ĝi estas la loko, kie plej multaj steloj pasigas la plimulton de sia vivo, kiam la hidrogeno malrapide "brulas" en ilia centro. Ankaŭ nia Suno troviĝas sur la ĉefa sekvenco, proksimume en la mezo de la diagramo (relativa lumeco = 1, spektra klaso = G).
Ekzistas aliaj pli "ekzotikaj" specoj de steloj, kiel blankaj nanoj (malsupre en la diagramo) kaj ruĝaj gigantoj, kiuj troviĝas en aliaj partoj de la diagramo.